Sİ­GOR­TA­CI­LIK KA­NU­NU

Bİ­RİN­Cİ BÖ­LÜM

Amaç, Kap­sam ve Ta­nım­lar

Amaç ve kap­sam

MAD­DE 1- (1) Bu Ka­nu­nun ama­cı, ül­ke­miz si­gor­ta­cı­lı­ğı­nın ge­liş­ti­ril­me­si­ni sağ­la­mak, si­gor­ta söz­leş­me­sin­de yer alan ki­şi­le­rin hak ve men­fa­at­le­ri­ni ko­ru­mak ve si­gor­ta­cı­lık sek­tö­rü­nün gü­ven­li ve is­tik­rar­lı bir or­tam­da et­kin bir şe­kil­de ça­lış­ma­sı­nı te­min et­mek üze­re bu Ka­nu­na tâbi ki­şi ve ku­ru­luş­la­rın, fa­ali­ye­te baş­la­ma, teş­ki­lât, yö­ne­tim, ça­lış­ma esas ve usûl­le­ri ile fa­ali­yet­le­ri­nin so­na er­me­si ve de­net­len­me­si­ne iliş­kin hu­sus­lar ve si­gor­ta söz­leş­me­sin­den do­ğan uyuş­maz­lık­la­rın çö­züm­len­me­si­ne yö­ne­lik ola­rak si­gor­ta tah­kim sis­te­mi ile il­gi­li usûl ve esas­la­rı dü­zen­le­mek­tir.

(2) Tür­ki­ye’de fa­ali­yet gös­te­ren si­gor­ta şir­ket­le­ri, re­asü­rans şir­ket­le­ri, Tür­ki­ye Si­gor­ta ve Re­asü­rans Şir­ket­le­ri Bir­li­ği, ara­cı­lar, ak­tü­er­ler ile si­gor­ta eks­per­le­ri bu Ka­nun hü­küm­le­ri­ne tâ­bi­dir.

(3) Sos­yal gü­ven­lik ku­rum­la­rı, Tür­ki­ye İh­ra­cat Kre­di Ban­ka­sı Ano­nim Şir­ke­ti ile bu Ka­nu­nun de­ne­tim­le il­gi­li hü­küm­le­ri ha­riç ol­mak üze­re özel ka­nun­la­rı­na gö­re si­gor­ta­cı­lık fa­ali­ye­tin­de bu­lu­nan di­ğer ku­ru­luş­lar bu Ka­nun kap­sa­mın­da de­ğil­dir.

Ta­nım­lar

MAD­DE 2- (1) Bu Ka­nun­da ge­çen;

a) Ak­tü­er: Si­gor­ta­cı­lık tek­ni­ği ile bu­na iliş­kin ya­tı­rım, fi­nans­man ve de­mog­ra­fi ko­nu­la­rın­da ola­sı­lık ve is­ta­tis­tik te­ori­le­ri­ni uy­gu­la­ya­rak, ya­sal dü­zen­le­me­le­re uy­gun prim, kar­şı­lık ve kâr pay­la­rı­nı he­sap­la­yan, ta­ri­fe ve tek­nik esas­la­rı ha­zır­la­yan ki­şi­yi,

b) Ara­cı: Si­gor­ta acen­te­si ve bro­ke­ri,

c) Ba­kan: Ha­zi­ne Müs­te­şar­lı­ğı­nın bağ­lı ol­du­ğu Ba­ka­nı,

ç) Bir­lik: Tür­ki­ye Si­gor­ta ve Re­asü­rans Şir­ket­le­ri Bir­li­ği­ni,

d) Bro­ker: Si­gor­ta ve­ya re­asü­rans söz­leş­me­si yap­tır­mak is­te­yen­le­ri tem­sil ede­rek, bu söz­leş­me­le­rin yap­tı­rı­la­ca­ğı şir­ket­le­rin se­çi­min­de ta­ma­men ta­raf­sız ve ba­ğım­sız dav­ra­na­rak ve te­mi­nat al­mak is­te­yen ki­şi­le­rin hak ve men­fa­at­le­ri­ni gö­ze­te­rek söz­leş­me­le­rin ak­din­den ön­ce­ki ha­zır­lık ça­lış­ma­la­rı­nı yü­rüt­me­yi ve ge­rek­ti­ğin­de söz­leş­me­le­rin uy­gu­lan­ma­sın­da ve­ya taz­mi­na­tın tah­si­lin­de yar­dım­cı ol­ma­yı mes­lek edi­nen ki­şi­yi,

e) He­sap: Gü­ven­ce He­sa­bı­nı,

f) İş pla­nı: Si­gor­ta şir­ket­le­ri ile re­asü­rans şir­ket­le­ri­nin ku­ru­luş ama­cı ile en az ilk üç yıl­da­ki fa­ali­yet­le­ri­ne iliş­kin tah­min­le­ri­ni ve yü­küm­lü­lük­le­ri­ni sü­rek­li ola­rak ye­ri­ne ge­ti­re­bi­le­ce­ği­ni ay­rın­tı­lı bir şe­kil­de or­ta­ya ko­yan pla­nı,

g) Ko­mis­yon: Si­gor­ta Tah­kim Ko­mis­yo­nu­nu,

ğ) Lev­ha: Tür­ki­ye’de fa­ali­yet­te bu­lu­nan si­gor­ta şir­ket­le­ri ile re­asü­rans şir­ket­le­ri için Bir­lik ta­ra­fın­dan, si­gor­ta eks­per­le­ri ve si­gor­ta acen­te­le­ri için ise Tür­ki­ye Oda­lar ve Bor­sa­lar Bir­li­ği ta­ra­fın­dan ay­rı ay­rı dü­zen­le­ne­cek fa­al ola­rak ça­lı­şan­la­ra iliş­kin ka­yıt­la­rı gös­te­rir lev­ha­la­rı,

h) Lis­te: Si­gor­ta ha­kem­le­ri lis­te­si­ni,

ı) Mi­ni­mum ga­ran­ti fo­nu: Si­gor­ta şir­ket­le­ri ile re­asü­rans şir­ket­le­ri­nin ser­ma­ye  ye­ter­li­li­ği­nin en az üç­te bi­ri­ne denk dü­şen tu­ta­rı,

i) Müs­te­şar­lık: Ha­zi­ne Müs­te­şar­lı­ğı­nı,

j) Öz­kay­nak: Si­gor­ta şir­ket­le­ri ile re­asü­rans şir­ket­le­ri­nin öden­miş ve­ya Tür­ki­ye’ye ay­rıl­mış ser­ma­ye­le­ri, her tür­lü ye­dek ak­çe­le­ri, ye­ni­den de­ğer­le­me fo­nu, da­ğı­tıl­ma­mış kâr, kâr ve ser­ma­ye ye­dek­le­ri ile Müs­te­şar­lık­ça uy­gun gö­rü­le­cek ser­ma­ye ben­ze­ri kay­nak­lar ve di­ğer kay­nak­lar­dan var­sa bi­lan­ço za­ra­rı ile Müs­te­şar­lık­ça uy­gun gö­rü­le­cek di­ğer de­ğer­le­rin dü­şül­me­sin­den son­ra bu­lu­nan tu­ta­rı,

k) Re­asü­rans şir­ke­ti: Tür­ki­ye’de ku­rul­muş re­asü­rans şir­ke­ti ile yurt dı­şın­da ku­rul­muş re­asü­rans şir­ke­ti­nin Tür­ki­ye’de­ki teş­ki­lâ­tı­nı,

l) Si­gor­ta acen­te­si: Ti­ca­rî mü­mes­sil, ti­ca­rî ve­kil, sa­tış me­mu­ru ve­ya müs­tah­dem gi­bi tâ­bi bir sı­fa­tı ol­mak­sı­zın bir söz­leş­me­ye da­ya­na­rak mu­ay­yen bir yer ve­ya böl­ge için­de da­imî bir su­ret­te si­gor­ta şir­ket­le­ri­nin nam ve he­sa­bı­na si­gor­ta söz­leş­me­le­ri­ne ara­cı­lık et­me­yi ve­ya bun­la­rı si­gor­ta şir­ket­le­ri adı­na yap­ma­yı mes­lek edi­nen, söz­leş­me­nin ak­din­den ön­ce ha­zır­lık ça­lış­ma­la­rı­nı yü­rü­ten ve söz­leş­me­nin uy­gu­lan­ma­sı ile taz­mi­na­tın öden­me­sin­de yar­dım­cı olan ki­şi­yi,

m) Si­gor­ta eks­pe­ri: Si­gor­ta ko­nu­su risk­le­rin ger­çek­leş­me­si so­nu­cun­da or­ta­ya çı­kan ka­yıp ve ha­sar­la­rın mik­ta­rı­nı, ne­den­le­ri­ni ve ni­te­lik­le­ri­ni be­lir­le­yen ve mu­ta­ba­kat­lı kıy­met tes­pi­ti, ön eks­per­tiz ve ha­sar gö­ze­ti­mi gi­bi iş­le­ri mu­tat mes­lek ola­rak ya­pan ta­raf­sız ve ba­ğım­sız ki­şi­yi,

n) Si­gor­ta ha­ke­mi: Si­gor­ta et­ti­ren ve­ya si­gor­ta söz­leş­me­sin­den men­fa­at sağ­la­yan ki­şi­ler ile ris­ki üst­le­nen ta­raf ara­sın­da si­gor­ta söz­leş­me­sin­den do­ğan uyuş­maz­lık­la­rı çö­zen ki­şi­yi,

o) Si­gor­ta ra­por­tö­rü: Si­gor­ta et­ti­ren ve­ya si­gor­ta söz­leş­me­sin­den men­fa­at sağ­la­yan ki­şi­ler ile ris­ki üst­le­nen ta­raf ara­sın­da si­gor­ta söz­leş­me­sin­den do­ğan uyuş­maz­lık­la­rın çö­zü­mü ama­cıy­la Ko­mis­yo­na in­ti­kal et­miş şi­kâyet­ler üze­rin­de ön in­ce­le­me­yi ya­pan ki­şi­yi,

ö) Si­gor­ta şir­ke­ti: Tür­ki­ye’de ku­rul­muş si­gor­ta şir­ke­ti ile yurt dı­şın­da ku­rul­muş si­gor­ta şir­ke­ti­nin Tür­ki­ye’de­ki teş­ki­lâ­tı­nı,

ifa­de eder.

İKİN­Cİ BÖ­LÜM

Si­gor­ta Şir­ket­le­ri ve Re­asü­rans Şir­ket­le­ri

Si­gor­ta şir­ket­le­ri­nin ve re­asü­rans şir­ket­le­ri­nin ku­ru­lu­şu

MAD­DE 3- (1) Tür­ki­ye’de fa­ali­yet gös­te­re­cek si­gor­ta şir­ket­le­ri ile re­asü­rans şir­ket­le­ri­nin ano­nim şir­ket ve­ya ko­ope­ra­tif şek­lin­de ku­rul­muş ol­ma­sı şart­tır. Si­gor­ta şir­ket­le­ri ve re­asü­rans şir­ket­le­ri, si­gor­ta­cı­lık iş­lem­le­ri ve bun­lar­la doğ­ru­dan bağ­lan­tı­sı bu­lu­nan iş­ler dı­şın­da baş­ka iş­le iş­ti­gal ede­mez.

(2) Ano­nim şir­ket şek­lin­de ku­ru­la­cak si­gor­ta şir­ket­le­ri ve re­asü­rans şir­ket­le­ri­nin;

a) Ku­ru­cu­la­rı­nın;

1) Müf­lis ve­ya kon­kor­da­to ilan et­miş ol­ma­ma­sı,

2) Bir si­gor­ta ve­ya re­asü­rans şir­ke­ti­nin ku­ru­cu­su ve­ya or­ta­ğı ol­ma­nın ge­rek­tir­di­ği ma­lî gü­ce ve iti­ba­ra sa­hip bu­lun­ma­sı,

3) Tas­fi­ye­ye tâbi tu­tu­lan fi­nan­sal ku­ru­luş­lar­da ve hak­kın­da 20 nci mad­de­nin ikin­ci ve üçün­cü fık­ra­sı hü­küm­le­ri uy­gu­la­nan şir­ket­ler­de oy hak­kı­nın ya da ser­ma­ye­si­nin doğ­ru­dan ve­ya do­lay­lı yüz­de on ve da­ha faz­la bir oran­da ve­ya bu ora­nın al­tın­da ol­sa bi­le de­ne­tim ve yö­ne­ti­me et­ki­li ola­bi­le­cek şe­kil­de de­ne­tim ve yö­ne­tim ku­rul­la­rı­na üye be­lir­le­me im­ti­ya­zı ve­ren pay sa­hi­bi ol­ma­ma­sı,

4) Tak­sir­li suç­lar ha­riç ol­mak üze­re af­fa uğ­ra­mış ol­sa­lar da­hi sü­re­li ha­pis ve­ya si­gor­ta­cı­lık mev­zu­atı­na ay­kı­rı ha­re­ket­le­rin­den do­la­yı ha­pis ve­ya bir­den faz­la ad­lî pa­ra ce­za­sı­na mah­kûm edil­me­miş ya­hut ce­za­sı ne olur­sa ol­sun ba­sit ve ni­te­lik­li zim­met, ir­ti­kâp, rüş­vet, hır­sız­lık, do­lan­dı­rı­cı­lık, sah­te­ci­lik, gü­ve­ni kö­tü­ye kul­lan­ma, hi­le­li if­las, gö­re­vi kö­tü­ye kul­lan­ma gi­bi yüz kı­zar­tı­cı suç­lar ile ka­çak­çı­lık suç­la­rı, resmî iha­le ve alım sa­tım­la­ra fe­sat ka­rış­tır­ma, suç­tan kay­nak­la­nan mal­var­lı­ğı de­ğer­le­ri­ni ak­la­ma, Dev­let sır­la­rı­nı açı­ğa vur­ma ve­ya ver­gi ka­çak­çı­lı­ğı suç­la­rın­dan do­la­yı hü­küm giy­me­miş ol­ma­sı,

5) Tü­zel ki­şi ol­ma­sı ha­lin­de bu tü­zel ki­şi­nin yö­ne­tim ve de­ne­ti­mi­ne sa­hip ki­şi­le­rin, ma­lî güç dı­şın­da ku­ru­cu­lar­da ara­nan di­ğer şart­la­rı ta­şı­ma­sı,

b) His­se se­net­le­ri­nin na­kit kar­şı­lı­ğı çı­ka­rıl­ma­sı ve hal­ka açık ano­nim şir­ket­ler­de hal­ka açık olan kı­sım ha­riç ol­mak üze­re ta­ma­mı­nın na­ma ya­zı­lı ol­ma­sı,

c) Bir hol­ding bün­ye­sin­de fa­ali­yet gös­te­re­cek ol­ma­sı halin­de, hol­ding şir­ke­ti­nin fi­nan­sal du­ru­mu­nun da si­gor­ta­cı­lık fa­ali­yet­le­ri­ni ida­me et­tir­me­ye ye­ter­li ol­ma­sı,

zo­run­lu­dur.

(3) Üye­le­ri dı­şın­da­ki ki­şi­ler­le si­gor­ta söz­leş­me­si yap­ma­yan ko­ope­ra­tif şek­lin­de ku­ru­lan si­gor­ta şir­ket­le­ri ve re­asü­rans şir­ket­le­ri­nin;

a) Mü­tü­el (kar­şı­lık­lı) si­gor­ta­cı­lık yap­ma­sı,

b) Or­tak sa­yı­sı­nın iki­yüz­den az ol­ma­ma­sı,

c) Yö­ne­ti­ci­le­ri­ne her­han­gi bir ay­rı­ca­lık ver­me­me­si,

zo­run­lu­dur.

(4) Ko­ope­ra­tif­le­rin, üye­le­ri dı­şın­da­ki ki­şi­ler­le si­gor­ta söz­leş­me­si ya­pa­bil­me­si, bu hu­su­sun ana söz­leş­me­le­rin­de açık­ça yer al­ma­sı şar­tıy­la Müs­te­şar­lı­ğın iz­ni­ne tâ­bi­dir. Ko­ope­ra­tif üye­le­ri dı­şın­da­ki ki­şi­ler­le si­gor­ta söz­leş­me­si ya­pı­la­bil­me­si için ko­ope­ra­tif­le­rin ser­ma­ye­le­ri­ni, Müs­te­şar­lık­ça be­lir­le­ne­cek mik­ta­ra yük­selt­me­si zo­run­lu­dur.

(5) Ya­ban­cı si­gor­ta şir­ket­le­ri­nin ve re­asü­rans şir­ket­le­ri­nin Tür­ki­ye’de fa­ali­yet gös­ter­me­si­ne iliş­kin usûl ve esas­lar Ba­kan­lar Ku­ru­lu ta­ra­fın­dan be­lir­le­nir.

Si­gor­ta şir­ket­le­ri ve re­asü­rans şir­ket­le­ri­nin teş­ki­lâ­tı

MAD­DE 4- (1) Si­gor­ta şir­ket­le­ri ve re­asü­rans şir­ket­le­ri­nin yö­ne­tim ku­rul­la­rı ge­nel mü­dür dâhil beş ki­şi­den, de­net­çi­ler ise iki ki­şi­den az ola­maz. Ge­nel mü­dür, yö­ne­tim ku­ru­lu­nun do­ğal üye­si­dir.

(2) Yö­ne­tim ku­ru­lu üye­le­ri­nin ma­lî güç dı­şın­da si­gor­ta şir­ke­ti ve re­asü­rans şir­ke­ti ku­ru­cu­la­rın­da ara­nan şart­la­rı ta­şı­ma­sı; ço­ğun­lu­ğu­nun en az dört yıl­lık yük­sek öğ­re­nim gör­müş ol­ma­sı ve si­gor­ta­cı­lık, ik­ti­sat, iş­let­me, mu­ha­se­be, hu­kuk, ma­li­ye, ma­te­ma­tik, is­ta­tis­tik, ak­tü­er­ya ve­ya mü­hen­dis­lik alan­la­rın­da en az üç yıl de­ne­yi­mi olan ki­şi­ler­den se­çil­me­si şart­tır.

(3) Ge­nel mü­dür ve yar­dım­cı­la­rı­nın, ma­lî güç dı­şın­da si­gor­ta şir­ke­ti ve re­asü­rans şir­ke­ti ku­ru­cu­la­rın­da ara­nan şart­la­rı ta­şı­ma­sı, en az dört yıl­lık yük­sek öğ­re­nim gör­müş ol­ma­sı ve ge­nel mü­dür­lü­ğe ata­na­cak­la­rın en az on yıl, si­gor­ta­cı­lık ve­ya si­gor­ta­cı­lık tek­ni­ği ile il­gi­li ko­nu­lar­dan so­rum­lu ge­nel mü­dür yar­dım­cı­lık­la­rı­na ata­na­cak­la­rın ye­di yıl­dan az ol­ma­mak üze­re si­gor­ta­cı­lık, ik­ti­sat, iş­let­me, mu­ha­se­be, hu­kuk, ma­li­ye, ma­te­ma­tik, is­ta­tis­tik, ak­tü­er­ya ve­ya mü­hen­dis­lik alan­la­rı­nın en az bi­rin­de; di­ğer ge­nel mü­dür yar­dım­cı­lık­la­rı­na ata­na­cak­la­rın da so­rum­lu ola­cak­la­rı alan­da en az ye­di yıl de­ne­yim sa­hi­bi ol­ma­sı şart­tır. Ge­nel mü­dür yar­dım­cı­lık­la­rın­dan en az bi­ri­nin si­gor­ta­cı­lık ve­ya si­gor­ta­cı­lık tek­ni­ği ile il­gi­li ko­nu­lar­dan so­rum­lu ol­ma­sı zo­run­lu­dur.

(4) Mu­rah­has üye­le­rin ge­nel mü­dür­de ara­nan şart­la­rı ta­şı­ma­sı zo­run­lu­dur.

(5) Baş­ka un­van­lar­la is­tih­dam edil­se­ler da­hi, yet­ki ve gö­rev­le­ri iti­ba­rıy­la ge­nel mü­dür yar­dım­cı­sı­na denk ve­ya da­ha üst ko­num­lar­da gö­rev ya­pan di­ğer yö­ne­ti­ci­ler de ge­nel mü­dür ve ge­nel mü­dür yar­dım­cı­la­rı­na iliş­kin hü­küm­le­re tâ­bi­dir.

(6) De­net­çi­le­rin, ma­lî güç dı­şın­da si­gor­ta şir­ke­ti ve re­asü­rans şir­ke­ti ku­ru­cu­la­rın­da ara­nan şart­la­rı ta­şı­ma­la­rı, en az dört yıl­lık yük­sek öğ­re­nim gör­müş ol­ma­la­rı ve si­gor­ta­cı­lık, ik­ti­sat, hu­kuk, ma­li­ye, iş­let­me ve mu­ha­se­be alan­la­rın­da en az üç yıl de­ne­yi­mi olan ki­şi­ler­den se­çil­me­si şart­tır.

(7) Si­gor­ta ve­ya re­asü­rans şir­ke­ti­nin hâkim his­se­da­rı tü­zel ki­şi­le­rin yö­ne­tim ve de­ne­ti­mi­ne sa­hip ki­şi­ler­de de, ma­lî güç dı­şın­da si­gor­ta şir­ke­ti ve re­asü­rans şir­ke­ti ku­ru­cu­la­rın­da ara­nan şart­lar ara­nır.

(8) Si­gor­ta şir­ket­le­ri ile re­asü­rans şir­ket­le­ri; tüm iş ve iş­lem­le­ri­nin, si­gor­ta­cı­lık mev­zu­atı ve il­gi­li di­ğer mev­zu­ata, şir­ke­tin iç yö­ner­ge­le­ri ile yö­ne­tim stra­te­ji­si ve po­li­ti­ka­la­rı­na uy­gun­lu­ğu­nun sü­rek­li kon­trol edil­me­si, de­net­len­me­si ile ha­ta, hi­le ve usûl­süz­lük­le­rin tes­pi­ti ve ön­len­me­si ama­cıy­la risk yö­ne­tim sis­tem­le­ri de da­hil ol­mak üze­re et­kin bir iç de­ne­tim sis­te­mi kur­mak zo­run­da­dır. İç de­ne­tim, dı­şa­rı­dan hiz­met alı­mı yo­luy­la da ya­pı­la­bi­lir.

Ruh­sat

MAD­DE 5- (1) Si­gor­ta şir­ket­le­ri ve re­asü­rans şir­ket­le­ri, fa­ali­ye­te ge­çe­bil­mek için, fa­ali­yet gös­ter­mek is­te­dik­le­ri her bir si­gor­ta bran­şın­da Müs­te­şar­lık­tan ruh­sat al­mak zo­run­da­dır. Alı­nan ruh­sat­lar, ti­ca­ret si­ci­li­ne tes­cil ve Ti­ca­ret Si­cil Ga­ze­te­si ile Tür­ki­ye ça­pın­da da­ğı­tı­mı ya­pı­lan ve ti­raj ba­kı­mın­dan ilk on sı­ra­da yer alan gün­lük ga­ze­te­ler­den iki­sin­de ilan et­ti­ri­lir.

(2) Si­gor­ta şir­ket­le­ri ha­yat ve ha­yat dı­şı si­gor­ta grup­la­rın­dan sa­de­ce bi­rin­de fa­ali­yet gös­te­re­bi­lir. Bu grup­lar­da yer alan si­gor­ta branş­la­rı Ba­kan ta­ra­fın­dan be­lir­le­nir.

(3) Ku­ru­luş iş­lem­le­ri­ni ta­mam­la­yan ve ruh­sat ta­le­bin­de bu­lu­nan si­gor­ta şir­ket­le­ri ile re­asü­rans şir­ket­le­ri, öden­miş ser­ma­ye­le­ri­ni, ruh­sat ta­lep edi­len si­gor­ta branş­la­rı için ön­gö­rü­len ser­ma­ye tu­tar­la­rı ile ve­ril­mek is­te­nen te­mi­nat­la­ra bağ­lı ola­rak, beş mil­yon Türk Li­ra­sın­dan az ol­ma­mak kay­dıy­la, Müs­te­şar­lık­ça be­lir­le­ne­cek mik­ta­ra yük­selt­mek zo­run­da­dır. Müs­te­şar­lık, söz ko­nu­su mik­ta­rı, Tür­ki­ye İs­ta­tis­tik Ku­ru­mu ta­ra­fın­dan açık­la­nan Üre­ti­ci Fi­yat­la­rı En­dek­si ar­tış ora­nı­nı aş­ma­mak kay­dıy­la ar­tır­ma­ya yet­ki­li­dir.

(4) Ku­ru­luş iş­lem­le­ri­nin ta­mam­lan­ma­sın­dan iti­ba­ren bir yıl için­de ruh­sat baş­vu­ru­sun­da bu­lun­ma­mış si­gor­ta şir­ket­le­ri ve re­asü­rans şir­ket­le­ri, ti­ca­ret un­van­la­rın­da si­gor­ta şir­ke­ti ve­ya re­asü­rans şir­ke­ti iba­re­si­ni kul­la­na­maz.

Ruh­sat ta­le­bi­nin de­ğer­len­di­ril­me­si

MAD­DE 6- (1) Ruh­sat ta­le­bi;

a) Si­gor­ta şir­ket­le­ri ve re­asü­rans şir­ket­le­ri­nin ku­ru­cu­la­rı ile yö­ne­ti­ci ve de­net­çi­le­ri­nin bu Ka­nun­da ön­gö­rü­len şart­la­rı ta­şı­ma­ma­sı,

b) İş pla­nı­na ve ib­raz edi­len bel­ge­le­re gö­re si­gor­ta söz­leş­me­si­ne ta­raf olan­la­rın hak ve men­fa­at­le­ri­nin ye­te­rin­ce ko­ru­na­ma­ya­ca­ğı­nın an­la­şıl­ma­sı ve­ya yü­küm­lü­lük­le­rin sü­rek­li ve ye­ter­li ola­rak ye­ri­ne ge­ti­ri­le­bi­le­cek şe­kil­de oluş­tu­rul­ma­ma­sı,

c) Baş­vu­ru­nun ye­ter­li be­yan ve bil­gi­le­ri içer­me­me­si ve­ya bu Ka­nun­da ön­gö­rü­len şart­la­rı ta­şı­ma­dı­ğı­nın an­la­şıl­ma­sı,

ç) Si­gor­ta şir­ket­le­ri ve re­asü­rans şir­ket­le­ri­nin, ge­rek­li tek­nik do­na­nım ya da ye­ter­li sa­yı­da ni­te­lik­li per­so­ne­le sa­hip ol­ma­dı­ğı­nın ve­ya ruh­sat ta­lep edi­len alan­da si­gor­ta­cı­lık yap­ma ye­ter­li­li­ği­nin bu­lun­ma­dı­ğı­nın ya­pı­lan de­ne­tim­le tes­pit edil­me­si,

halle­rin­den en az bi­ri­nin ger­çek­leş­me­si du­ru­mun­da red­de­di­lir.

Ruh­sat ip­ta­li

MAD­DE 7- (1) Bu Ka­nu­nun ruh­sat ip­ta­li­ne iliş­kin hü­küm­le­ri sak­lı kal­mak kay­dıy­la;

a) Ruh­sat ve­ril­me­si­ne iliş­kin şart­la­rın bir kıs­mı­nın ve­ya ta­ma­mı­nın kay­bol­ma­sı halin­de, üç ay­dan az ol­ma­mak üze­re, Müs­te­şar­lık ta­ra­fın­dan ve­ri­le­cek sü­re için­de du­ru­mun dü­zel­til­me­miş ol­ma­sı,

b) Ruh­sa­tın ve­ril­di­ği ta­rih­ten iti­ba­ren bir yıl için­de ve­ya Müs­te­şar­lı­ğın uy­gun gö­rü­şüy­le ya­pı­lan­lar ha­riç ol­mak üze­re ara­lık­sız ola­rak al­tı ay sü­re ile si­gor­ta ve­ya re­asü­rans söz­leş­me­si ak­de­dil­me­me­si,

c) Si­gor­ta­cı­lık mev­zu­atı­na ay­kı­rı uy­gu­la­ma­lar so­nu­cun­da si­gor­ta söz­leş­me­si ile il­gi­li ki­şi­le­rin hak ve men­fa­at­le­ri­nin teh­li­ke­ye düş­tü­ğü­nün an­la­şıl­ma­sı,

ç) 20 nci mad­de hük­mü ha­riç ol­mak üze­re, bu Ka­nun hü­küm­le­rin­den do­ğan yü­küm­lü­lük­le­rin ağır şe­kil­de ihlâl edil­me­si ve­ya yü­küm­lü­lük­le­rin ihlâli­nin mu­tat hale gel­me­si du­ru­mun­da, Müs­te­şar­lık ta­ra­fın­dan, üç ay­dan az ol­ma­mak kay­dıy­la, ve­ri­le­cek sü­re için­de du­ru­mun dü­zel­til­me­miş ol­ma­sı,

d) İş pla­nın­da be­lir­ti­len he­def­ler­den, Müs­te­şar­lı­ğın bil­gi­si da­hi­lin­de ya­pı­lan de­ği­şik­lik dı­şın­da ma­kul ne­den­ler ol­mak­sı­zın aşı­rı de­re­ce­de uzak­la­şıl­mış ol­ma­sı,

halle­rin­den en az bi­ri­nin ger­çek­leş­me­si du­ru­mun­da, si­gor­ta şir­ket­le­ri­nin ve re­asü­rans şir­ket­le­ri­nin il­gi­li branş ya da bü­tün branş­lar­da­ki ruh­sat­la­rı Müs­te­şar­lık ta­ra­fın­dan ip­tal edi­le­bi­lir. Ruh­sat ip­ta­li, ti­ca­ret si­ci­li­ne tes­cil ve Ti­ca­ret Si­cil Ga­ze­te­si ile Tür­ki­ye ça­pın­da da­ğı­tı­mı ya­pı­lan ve ti­raj ba­kı­mın­dan ilk on sı­ra­da yer alan gün­lük ga­ze­te­ler­den iki­sin­de ilan et­ti­ri­lir.

(2) Ruh­sa­tı ip­tal edi­len şir­ket­ler, al­tı ayı geç­me­mek üze­re Müs­te­şar­lık ta­ra­fın­dan ve­ri­le­cek sü­re için­de ip­tal edi­len ruh­sat­la bağ­lan­tı­lı port­föy­le­ri­ni dev­ret­mek zo­run­da­dır. Ak­si tak­dir­de Müs­te­şar­lık re’­sen de­vir de dâhil ol­mak üze­re port­fö­yün tas­fi­ye­si­ne yö­ne­lik her tür­lü ted­bi­ri al­ma­ya yet­ki­li­dir.

Ana söz­leş­me de­ği­şik­lik­le­ri

MAD­DE 8- (1) Si­gor­ta şir­ket­le­ri ile re­asü­rans şir­ket­le­ri­nin ana söz­leş­me­le­ri­nin de­ğiş­ti­ril­me­sin­de, Müs­te­şar­lı­ğın uy­gun gö­rü­şü ara­nır. Müs­te­şar­lık­ça uy­gun gö­rül­me­yen de­ği­şik­lik ta­sa­rı­la­rı ge­nel ku­rul gün­de­mi­ne alı­na­maz ve ge­nel ku­rul­da gö­rü­şü­le­mez. Si­cil me­mu­ru, Müs­te­şar­lı­ğın uy­gun gö­rü­şü ol­mak­sı­zın ana söz­leş­me de­ği­şik­lik­le­ri­ni ti­ca­ret si­ci­li­ne tes­cil ede­mez.

İn­ti­fa ve oy kul­lan­ma hak­la­rı­nın edi­nil­me­si

MAD­DE 9- (1) Doğ­ru­dan ve­ya do­lay­lı ola­rak bir si­gor­ta ve­ya re­asü­rans şir­ke­ti­nin ser­ma­ye­si­nin yüz­de onu­nu, yüz­de yir­mi­si­ni, yüz­de otu­zü­çü­nü ve­ya yüz­de el­li­si­ni bu­la­cak ya da aşa­cak şe­kil­de­ki his­se edi­nim­le­ri ile bir or­ta­ğa ait his­se­le­rin söz ko­nu­su oran­la­rı bul­ma­sı ve­ya bu oran­la­rın al­tı­na düş­me­si so­nu­cu­nu do­ğu­ran his­se de­vir­le­ri Müs­te­şar­lı­ğın iz­ni­ne tâbi­dir.

(2) Şir­ke­tin de­ne­tim ve yö­ne­ti­me et­ki­li ola­bi­le­cek şe­kil­de yö­ne­tim ku­rul­la­rı­na üye be­lir­le­me im­ti­ya­zı­nı ve­ren his­se dev­ri, oran­sal sı­nır­la­ma­la­ra ba­kıl­mak­sı­zın Müs­te­şar­lı­ğın iz­ni­ne tâbi­dir.

(3) Bi­rin­ci ve ikin­ci fık­ra hü­küm­le­ri­ne ay­kı­rı ola­rak izin alın­mak­sı­zın ya­pı­lan his­se de­vir­le­ri pay def­te­ri­ne kay­do­lun­maz.

(4) İn­ti­fa hak­kı ile oy hak­kı­nın edi­nil­me­sin­de de bu mad­de hü­küm­le­ri uy­gu­la­nır.

(5) Doğ­ru­dan ve­ya do­lay­lı ola­rak ser­ma­ye­nin ya da oy ve in­ti­fa hak­la­rı­nın yüz­de on ve da­ha faz­la­sı­na sa­hip olan ve­ya bu oran­la­rın al­tın­da ol­sa da­hi şir­ke­tin de­ne­tim ve yö­ne­ti­mi­ne et­ki­li ola­bi­le­cek şe­kil­de yö­ne­tim ku­rul­la­rı­na üye be­lir­le­me im­ti­ya­zı­nı ve­ren his­se­le­re sa­hip olan or­tak­la­rın, si­gor­ta şir­ke­ti ve re­asü­rans şir­ke­ti ku­ru­cu­la­rın­da ara­nan ni­te­lik­le­ri ta­şı­ma­sı şart­tır. Si­gor­ta şir­ket­le­ri ile re­asü­rans şir­ket­le­ri, bu ni­te­lik­le­ri ta­şı­ma­yan or­tak­la­rı­nı Müs­te­şar­lı­ğa bil­di­rir. Ku­ru­cu­lar­da ara­nan ni­te­lik­le­ri kay­be­den or­tak­lar te­met­tü dı­şın­da­ki or­tak­lık hak­la­rın­dan ya­rar­la­na­maz. Bu halde di­ğer or­tak­lık hak­la­rı kay­yım ta­ra­fın­dan kul­la­nı­lır.

(6) Ba­kan, fa­ali­yet alan­la­rı iti­ba­rıy­la si­gor­ta şir­ket­le­ri­nin ve re­asü­rans şir­ket­le­ri­nin ma­lî bün­ye­le­ri­ni olum­suz et­ki­le­ye­cek du­rum­da­ki or­tak­la­ra, bu şir­ket­ler­de his­se sı­nır­la­ma­la­rı ge­ti­re­bi­lir.

Tas­fi­ye, bir­leş­me, de­vir, port­föy dev­ri ve if­las

MAD­DE 10- (1) Bir si­gor­ta şir­ke­ti­nin ken­di ta­le­bi ile tas­fi­ye edil­me­si, bir ve­ya bir­kaç şir­ket ile bir­leş­me­si ve­ya ak­tif ve pa­sif­le­ri ile baş­ka bir şir­ke­te dev­ro­lun­ma­sı, si­gor­ta port­fö­yü­nü te­mi­nat ve kar­şı­lık­la­rı ile bir­lik­te kıs­men ve­ya ta­ma­men di­ğer bir şir­ke­te dev­ret­me­si Ba­ka­nın iz­ni­ne tâ­bi­dir. Re­asü­rans şir­ket­le­ri hak­kın­da da bu fık­ra hü­küm­le­ri uy­gu­la­nır. Bu fık­ra hük­mü­ne ay­kı­rı ola­rak ya­pı­lan tas­fi­ye, bir­leş­me, dev­ral­ma ve port­föy de­vir­le­ri hü­küm­süz­dür.

(2) Müs­te­şar­lık, lü­zu­mu halin­de, tas­fi­ye me­mur­la­rı­nın de­ğiş­ti­ril­me­si­ni ta­lep ede­bi­lir.

(3) Bir­leş­me, de­vir ve port­föy de­vir­le­ri, Tür­ki­ye ça­pın­da da­ğı­tı­mı ya­pı­lan ve ti­raj ba­kı­mın­dan ilk on sı­ra­da yer alan gün­lük ga­ze­te­ler­den iki­sin­de, bi­rer haf­ta aray­la en az iki­şer de­fa ya­yım­lan­mak su­re­tiy­le du­yu­ru­lur. Si­gor­ta söz­leş­me­le­ri dev­re­di­len port­föy­de yer al­mak kay­dıy­la port­fö­yü­nü dev­re­den ve­ya bir şir­ke­te dev­ro­lu­nan ya da bir­le­şen şir­ket­ler­le si­gor­ta söz­leş­me­si ak­det­miş olan ki­şi­ler; bir­leş­me, de­vir ya da port­föy dev­ri­ni öğ­ren­dik­le­ri ta­rih­ten iti­ba­ren, de­vir, bir­leş­me ya da port­föy dev­ri ne­de­niy­le, üç ay için­de söz­leş­me­le­ri­ni fes­he­de­bi­lir.

(4) Si­gor­ta şir­ke­ti­nin if­la­sı halin­de si­gor­ta­lı­lar, if­las ma­sa­sı­na üçün­cü sı­ra­da iş­ti­rak eder.

(5) Müs­te­şar­lık, lü­zu­mu halin­de if­las ma­sa­sın­da­ki yet­ki­li­le­rin de­ğiş­ti­ril­me­si­ni ta­lep ede­bi­lir.

ÜÇÜN­CÜ BÖ­LÜM

Si­gor­ta Söz­leş­me­le­ri

Si­gor­ta söz­leş­me­le­ri

MAD­DE 11- (1) Si­gor­ta söz­leş­me­le­ri­nin ana muh­te­va­sı, Müs­te­şar­lık­ça onay­la­nan ve si­gor­ta şir­ket­le­rin­ce ay­nı şe­kil­de uy­gu­la­na­cak olan ge­nel şart­la­ra uy­gun ola­rak dü­zen­le­nir. An­cak, si­gor­ta söz­leş­me­le­rin­de işin özel­li­ği­ne uy­gun ola­rak özel şart­lar te­sis edi­le­bi­lir. Bu hu­sus­lar, si­gor­ta söz­leş­me­si üze­rin­de ve özel şart­lar baş­lı­ğı al­tın­da her­han­gi bir ya­nıl­gı­ya ne­den ol­ma­ya­cak şe­kil­de açık ola­rak be­lir­ti­lir.

(2) Ha­yat si­gor­ta­la­rı­na iliş­kin söz­leş­me­le­rin ya­pıl­ma­sı­na da­ir tek­lif­na­me­nin si­gor­ta şir­ke­ti­ne ulaş­tı­ğı ta­rih­ten iti­ba­ren otuz gün için­de si­gor­ta şir­ke­ti ta­ra­fın­dan red­de­dil­me­me­si halin­de si­gor­ta söz­leş­me­si ya­pıl­mış olur.

(3) Si­gor­ta şir­ket­le­ri ve si­gor­ta acen­te­le­ri ta­ra­fın­dan, ge­rek söz­leş­me­nin ku­rul­ma­sı ge­rek­se söz­leş­me­nin de­va­mı sı­ra­sın­da si­gor­ta et­ti­ren, leh­dar ve si­gor­ta­lı­ya ya­pı­la­cak bil­gi­len­dir­me­ye iliş­kin hu­sus­lar yö­net­me­lik­le dü­zen­le­nir.

(4) Si­gor­ta söz­leş­me­le­rin­de kap­sam da­hi­li­ne alın­mış olan risk­ler ha­ri­cin­de, kap­sam dı­şı bı­ra­kıl­mış risk­ler açık­ça be­lir­ti­lir. Be­lir­til­me­miş olan risk­ler te­mi­nat kap­sa­mın­da sa­yı­lır.

(5) Si­gor­ta söz­leş­me­le­rin­de ya­ban­cı ke­li­me­le­re yer ve­ri­le­mez. Ya­ban­cı ke­li­me­le­rin kar­şı­lı­ğı ola­rak Türk Dil Ku­ru­mu ta­ra­fın­dan be­lir­le­nen ke­li­me­le­rin kul­la­nı­mı esas­tır.

Ta­ri­fe­ler

MAD­DE 12- (1) Si­gor­ta ta­ri­fe­le­ri, si­gor­ta­cı­lık esa­sı­na ve ge­nel ka­bul gör­müş ak­tü­er­yal tek­nik­le­re uy­gun ola­rak si­gor­ta şir­ket­le­ri ta­ra­fın­dan ser­best­çe be­lir­le­nir. An­cak, bu Ka­nu­na ve di­ğer ka­nun­la­ra gö­re ih­das edi­len zo­run­lu si­gor­ta­la­rın te­mi­nat tu­tar­la­rı ile ta­ri­fe ve ta­li­mat­la­rı Ba­kan ta­ra­fın­dan tes­pit olu­nur ve Resmî Ga­ze­te­de ya­yım­la­nır.

(2) Ba­kan, ge­rek gö­rü­len haller­de ha­yat, bir yıl­dan uzun sü­re­li ferdî ka­za, sağ­lık, has­ta­lık ve ihtiyarî dep­rem si­gor­ta­la­rı ta­ri­fe­le­ri ile prim, for­mül ve cet­vel­le­ri­nin uy­gu­la­ma­ya ko­nu­la­bil­me­si­ni Müs­te­şar­lı­ğın ona­yı­na tâbi kı­la­bi­lir ve­ya özel ka­nun­lar­da­ki hü­küm­ler sak­lı kal­mak kay­dıy­la ge­rek­li gö­rü­len haller­de, tes­pit ve ilan et­ti­ği ara­cı­lık ko­mis­yon­la­rı­nı, tas­di­ke tâ­bi kıl­dı­ğı ve­ya tes­pit et­ti­ği her tür­lü ta­ri­fe­yi ser­best bı­ra­ka­bi­lir.

Zo­run­lu si­gor­ta­lar

MAD­DE 13- (1) Ba­kan­lar Ku­ru­lu, ka­mu ya­ra­rı açı­sın­dan ge­rek­li gör­dü­ğü haller­de zo­run­lu si­gor­ta­lar ih­das ede­bi­lir. Si­gor­ta şir­ket­le­ri, 20 nci mad­de­nin ikin­ci fık­ra­sı­nın (b) ben­di ile üçün­cü fık­ra­sı hü­küm­le­ri sak­lı kal­mak kay­dıy­la fa­ali­yet gös­ter­di­ği si­gor­ta branş­la­rı­nın kap­sa­mın­da bu­lu­nan zo­run­lu si­gor­ta­la­rı yap­mak­tan ka­çı­na­maz.

(2) Müs­te­şar­lık, zo­run­lu si­gor­ta­ya ko­nu teş­kil eden men­fa­at üze­rin­de ya­pa­cak­la­rı iş ve iş­lem­ler ne­de­niy­le, il­gi­li ku­rum ve ku­ru­luş­la­rın gö­rüş­le­ri­ni ala­rak zo­run­lu si­gor­ta de­ne­ti­mi ya­pa­bi­le­cek­le­ri be­lir­le­me­ye yet­ki­li­dir.

(3) Bir fa­ali­ye­tin ic­ra­sı ya da bir şe­yin kul­la­nıl­ma­sı için izin ve­ya ruh­sat ver­me­ye ve­ya bun­la­rı de­net­le­me­ye yet­ki­li mer­ci­ler ile ikin­ci fık­ra uya­rın­ca be­lir­le­nen ku­rum ve ku­ru­luş­lar; yü­rü­te­cek­le­ri iş ve iş­lem­ler­de, ya­pıl­ma­sı zo­run­lu si­gor­ta­la­rın ge­çer­li te­mi­nat tu­tar­la­rı dâhi­lin­de yap­tı­rı­lıp yap­tı­rıl­ma­dı­ğı­nı araş­tır­mak­la yü­küm­lü­dür. Bu ku­rum ve ku­ru­luş­lar ile izin ve­ya ruh­sat ver­me­ye ve de­net­le­me­ye yet­ki­li mer­ci­ler­ce, ge­çer­li te­mi­nat tu­ta­rın­da si­gor­ta ya­pıl­ma­mış ol­du­ğu­nun tes­pi­ti halin­de iş­lem ya­pıl­maz. Ge­çer­li te­mi­nat alı­na­na ka­dar si­gor­ta­lı­nın zo­run­lu si­gor­ta­ya ko­nu teş­kil eden fa­ali­ye­ti yet­ki­li mer­ci­ler ta­ra­fın­dan dur­du­ru­lur.

Gü­ven­ce He­sa­bı

MAD­DE 14- (1) Bu Ka­nu­nun 13 ün­cü mad­de­si, 13/10/1983 ta­rih­li ve 2918 sa­yı­lı Ka­ra­yol­la­rı Tra­fik Ka­nu­nu ve 10/7/2003 ta­rih­li ve 4925 sa­yı­lı Ka­ra­yo­lu Ta­şı­ma Ka­nu­nu ile ih­das edi­len zo­run­lu so­rum­lu­luk si­gor­ta­la­rı ile bu Ka­nun­la mül­ga 21/12/1959 ta­rih­li ve 7397 sa­yı­lı Si­gor­ta Mu­ra­ka­be Ka­nu­nu çer­çe­ve­sin­de ih­das edil­miş olan zo­run­lu si­gor­ta­la­ra iliş­kin ola­rak aşa­ğı­da­ki ko­şul­la­rın oluş­ma­sı halin­de or­ta­ya çı­kan za­rar­la­rın bu si­gor­ta­lar­la sap­ta­nan ge­çer­li te­mi­nat mik­tar­la­rı­na ka­dar kar­şı­lan­ma­sı ama­cıy­la Tür­ki­ye Si­gor­ta ve Re­asü­rans Şir­ket­le­ri Bir­li­ği nez­din­de Gü­ven­ce He­sa­bı oluş­tu­ru­lur.

(2) He­sa­ba;

a) Si­gor­ta­lı­nın tes­pit edi­le­me­me­si du­ru­mun­da ki­şi­ye ge­len be­den­sel za­rar­lar için,

b) Ri­zi­ko­nun mey­da­na gel­di­ği ta­rih­te ge­çer­li olan te­mi­nat tu­tar­la­rı dâhi­lin­de si­gor­ta­sı­nı yap­tır­ma­mış olan­la­rın ne­den ol­du­ğu be­den­sel za­rar­lar için,

c) Si­gor­ta şir­ke­ti­nin ma­lî bün­ye za­afi­ye­ti ne­de­niy­le sü­rek­li ola­rak bü­tün branş­lar­da ruh­sat­la­rı­nın ip­tal edil­me­si ya da if­la­sı halin­de öde­mek­le yü­küm­lü ol­du­ğu maddî ve be­den­sel za­rar­lar için,

ç) Ça­lın­mış ve­ya gasp edil­miş bir ara­cın ka­rış­tı­ğı ka­za­da, Ka­ra­yol­la­rı Tra­fik Ka­nu­nu uya­rın­ca iş­le­te­nin so­rum­lu tu­tul­ma­dı­ğı haller­de, ki­şi­ye ge­len be­den­sel za­rar­lar için,

d) Ye­şil Kart Si­gor­ta­sı uy­gu­la­ma­la­rı için fa­ali­yet gös­te­ren Tür­ki­ye Mo­tor­lu Ta­şıt Bü­ro­sun­ca ya­pı­la­cak öde­me­ler için,

baş­vu­ru­la­bi­lir. Ba­kan­lar Ku­ru­lu, ge­rek­li gö­rü­len haller­de, eş­ya­ya ge­le­cek za­rar­la­rın kıs­men ve­ya ta­ma­men He­sap­tan kar­şı­lan­ma­sı­na ka­rar ver­me­ye yet­ki­li­dir.

(3) He­sa­bın ge­lir­le­ri; bi­rin­ci fık­ra­da be­lir­ti­len zo­run­lu si­gor­ta­lar ve ye­şil kart si­gor­ta­la­rı için tah­sil edi­len top­lam prim­le­rin yüz­de bi­ri ora­nın­da si­gor­ta şir­ket­le­rin­ce öde­ne­cek ka­tıl­ma pay­la­rı ile si­gor­ta et­ti­ren­ler­den safî prim­le­rin yüz­de iki­si ora­nın­da tah­sil edi­le­cek ka­tıl­ma pay­la­rın­dan olu­şur. Ba­kan, bu oran­la­rı bin­de be­şe ka­dar in­dir­me­ye ve­ya tek­rar kanunî sı­nır­la­rı­na ka­dar yük­selt­me­ye yet­ki­li­dir.

(4) Si­gor­ta şir­ket­le­ri, üçün­cü fık­ra hük­mü ge­re­ğin­ce ken­di­le­ri ta­ra­fın­dan öden­me­si ge­re­ken bir tak­vim yı­lı­na iliş­kin ka­tıl­ma pay­la­rı­nı ta­kip eden yı­lın Şu­bat ayı so­nu­na ka­dar; si­gor­ta et­ti­ren­ler­den tah­sil edi­len ka­tıl­ma pay­la­rı­nı ise tah­sil edil­dik­le­ri ayı ta­kip eden ayın so­nu­na ka­dar He­sa­ba ya­tır­mak zo­run­da­dır.

(5) He­sap kap­sa­mın­da­ki her zo­run­lu si­gor­ta ve ye­şil kart si­gor­ta­sı için ay­rı he­sap açı­lır ve bun­la­rın ge­lir ve gi­der­le­ri bu he­sap­lar­da iz­le­nir.

(6) He­sa­bın ge­lir ve gi­der­le­ri ile iş­lem­le­ri, Müs­te­şar­lık­ça her yıl de­net­le­nir.

(7) He­sa­bın ku­ru­lu­şu­na, iş­le­yi­şi­ne, fon var­lık­la­rı­nın ne­ma­lan­dı­rıl­ma­sı­na, He­sap­tan ya­pı­la­cak öde­me­le­re, ge­rek il­gi­li­le­re ge­rek­se Tür­ki­ye Mo­tor­lu Ta­şıt Bü­ro­su­na ya­pı­la­cak rü­cû­la­ra, 24 ün­cü mad­de uya­rın­ca oluş­tu­ru­la­cak bil­gi mer­ke­zi­ne ve Ko­mis­yo­na ya­pı­la­cak kat­kı pa­yı ve di­ğer har­ca­ma­la­ra iliş­kin esas­lar yö­net­me­lik­le dü­zen­le­nir.

Yurt dı­şın­da yap­tı­rı­la­bi­le­cek si­gor­ta­lar

MAD­DE 15- (1) Tür­ki­ye’de yer­le­şik ki­şi­ler, Tür­ki­ye’de­ki si­gor­ta­la­na­bi­lir men­fa­at­le­ri­ni, Tür­ki­ye’de fa­ali­yet­te bu­lu­nan si­gor­ta şir­ket­le­ri­ne ve Tür­ki­ye’de yap­tır­mak zo­run­da­dır.

(2) An­cak;

a) İh­ra­cat ve it­ha­lat ko­nu­su mal­lar için nak­li­yat si­gor­ta­sı,

b) Uçak, ge­mi, he­li­kop­ter için dış kre­di ile sa­tın alın­dık­la­rın­da, mün­ha­sı­ran dış kre­di mik­ta­rı ile sı­nır­lı ola­rak ve dış borç öde­nin­ce­ye ka­dar; yurt dı­şın­dan fi­nan­sal ki­ra­la­ma yo­lu ile ge­ti­ril­me­le­rin­de ise fi­nan­salki­ra­la­ma söz­leş­me­si sü­re­si ile sı­nır­lı ola­rak yap­tı­rı­la­cak tek­ne si­gor­ta­la­rı,

c) Ge­mi­le­rin iş­le­til­me­sin­den do­ğan so­rum­lu­luk si­gor­ta­sı,

ç) Ha­yat si­gor­ta­la­rı,

d) Ki­şi­le­rin Tür­ki­ye ha­ri­cin­de bu­lu­na­cak­la­rı sü­re için bu sü­re ile sı­nır­lı ol­mak kay­dıy­la ve­ya ge­çi­ci ola­rak yurt dı­şın­da kal­dık­la­rı sı­ra­da yap­tı­ra­bi­le­cek­le­ri ferdî ka­za, has­ta­lık, sağ­lık ve mo­tor­lu ta­şıt si­gor­ta­la­rı,

yurt dı­şın­da da yap­tı­rı­la­bi­lir.

(3) Ba­kan­lar Ku­ru­lu yurt dı­şın­da yap­tı­rı­la­bi­le­cek si­gor­ta­la­rın kap­sa­mı­nı ge­niş­let­me­ye yet­ki­li­dir.

DÖR­DÜN­CÜ BÖ­LÜM

Ma­lî Bün­ye

Tek­nik kar­şı­lık­lar

MAD­DE 16- (1) Si­gor­ta şir­ket­le­ri ve re­asü­rans şir­ket­le­ri si­gor­ta söz­leş­me­le­rin­den do­ğan yü­küm­lü­lük­le­ri için, bu mad­de­de be­lir­ti­len esas­la­ra gö­re ye­te­ri ka­dar kar­şı­lık ayır­mak zo­run­da­dır.

(2) Ka­za­nıl­ma­mış prim­ler kar­şı­lı­ğı; yü­rür­lük­te bu­lu­nan her bir si­gor­ta söz­leş­me­si­ne iliş­kin ola­rak ya­zı­lan brüt pri­min gün esa­sı­na gö­re ta­kip eden he­sap dö­ne­mi­ne ve­ya dö­nem­le­ri­ne sar­kan kıs­mın­dan; yü­rür­lük­te bu­lu­nan yıl­lık ha­yat si­gor­ta­la­rı ile sü­re­si bir yı­lı aşan bi­ri­kim pri­mi­nin de alın­dı­ğı ha­yat si­gor­ta­la­rın­da ise ya­zı­lan brüt prim­ler­den var­sa bi­ri­ki­me ay­rı­lan kı­sım dü­şül­dük­ten son­ra ka­lan tu­ta­rın ta­kip eden dö­ne­me ve­ya dö­nem­le­re sar­kan kıs­mın­dan olu­şur. An­cak, gün esa­sı­na gö­re kar­şı­lık he­sap­la­ma­sı müm­kün ol­ma­yan re­asü­rans ve ret­ro­ses­yon iş­lem­le­rin­de, se­kiz­de bir esa­sı­na gö­re ka­za­nıl­ma­mış prim­ler kar­şı­lı­ğı ay­rıl­ma­sı müm­kün­dür.

(3) De­vam eden risk­ler kar­şı­lı­ğı; si­gor­ta söz­leş­me­si­nin sü­re­si bo­yun­ca üst­le­ni­len risk dü­ze­yi ile ka­za­nı­lan prim­le­rin za­ma­na bağ­lı da­ğı­lı­mı­nın uyum­lu ol­ma­dı­ğı ka­bul edi­len si­gor­ta branş­la­rın­da, ay­rı­ca ka­za­nıl­ma­mış prim­ler kar­şı­lı­ğı­nın şir­ke­tin ta­şı­dı­ğı risk ve bek­le­nen mas­raf dü­ze­yi­ne gö­re ye­ter­siz kal­ma­sı halin­de ay­rı­lır.

(4) Den­ge­le­me kar­şı­lı­ğı; ta­kip eden he­sap dö­nem­le­rin­de mey­da­na ge­le­bi­le­cek taz­mi­nat oran­la­rın­da­ki dal­ga­lan­ma­la­rı den­ge­le­mek ve ka­tas­tro­fik risk­le­ri kar­şı­la­mak üze­re Müs­te­şar­lık­ça be­lir­le­nen branş­lar için ay­rı­lan kar­şı­lık­tır. Müs­te­şar­lık, bu kar­şı­lı­ğı ika­me ede­cek şe­kil­de, be­lir­le­nen usûl ve esas­lar çer­çe­ve­sin­de ih­ti­yat ay­rıl­ma­sı­na ka­rar ve­re­bi­lir.

(5) Ma­te­ma­tik kar­şı­lık; bir yıl­dan uzun sü­re­li ha­yat, sağ­lık, has­ta­lık ve ferdî ka­za si­gor­ta­sı söz­leş­me­le­ri için si­gor­ta şir­ket­le­ri ta­ra­fın­dan si­gor­ta et­ti­ren­ler ile leh­dar­la­ra olan yü­küm­lü­lük­le­ri­ni kar­şı­la­mak üze­re söz­leş­me tek­nik esas­la­rın­da be­lir­ti­len, is­ta­tis­tik­sel ve ak­tü­er­yal yön­tem­ler kul­la­nı­la­rak he­sap­la­nan kar­şı­lık­lar ile ta­ah­hüt edil­miş­se, bu kar­şı­lık­la­rın ya­tı­rı­ma yön­len­di­ril­me­si so­nu­cu el­de edi­len ge­lir­den si­gor­ta­lı­la­ra ay­rı­lan pay kar­şı­lık­la­rı top­la­mı­dır.

(6) Mu­al­lâk taz­mi­nat kar­şı­lı­ğı; kay­da geç­miş an­cak öden­me­miş taz­mi­nat tu­tar­la­rı ile ger­çek­leş­miş an­cak kay­da geç­me­miş tah­mi­ni taz­mi­nat tu­tar­la­rı ve bu taz­mi­nat­lar ile il­gi­li ya­pı­lan gi­der kar­şı­lık­la­rı ve bu tu­tar­la­rın ye­ter­siz kal­ma­sı du­ru­mun­da ye­ter­li­lik için Müs­te­şar­lık­ça be­lir­le­nen esas­lar çer­çe­ve­sin­de ay­rı­lan ek kar­şı­lık­lar­dan olu­şur.

(7) İk­ra­mi­ye­ler ve in­di­rim­ler kar­şı­lı­ğı; si­gor­ta şir­ket­le­ri­nin ik­ra­mi­ye ve­ya in­di­rim uy­gu­la­ma­sı­na git­me­si du­ru­mun­da, carî yı­lın tek­nik so­nuç­la­rı­na gö­re si­gor­ta­lı­lar ve­ya leh­dar­lar için ay­rı­lan ik­ra­mi­ye ve in­di­rim tu­tar­la­rın­dan olu­şur.

(8) Tek­nik kar­şı­lık­lar­da re­asü­rör pa­yı­nın, dev­re­di­len risk ve prim­le oran­tı­lı ol­ma­sı esas­tır. An­cak, Müs­te­şar­lık ma­lî açı­dan be­lir­le­ye­ce­ği kri­ter­le­ri kar­şı­la­ya­ma­yan re­asü­rör­le­re dev­re­di­len iş­ler­de re­asü­rör pa­yı­nın dü­şül­me­me­si­ni is­te­ye­bi­lir.

(9) Si­gor­ta şir­ket­le­ri ile re­asü­rans şir­ket­le­ri­nin var­lık­la­rı, tek­nik kar­şı­lık­la­rı kar­şı­la­ya­cak dü­zey­de ol­ma­lı­dır. Tek­nik kar­şı­lık­la­ra iliş­kin usûl ve esas­lar ile tek­nik kar­şı­lık­la­rın ya­tı­rı­la­ca­ğı var­lık­la­ra iliş­kin hu­sus­lar yö­net­me­lik­le dü­zen­le­nir.

Te­mi­nat­lar

MAD­DE 17- (1) Si­gor­ta şir­ket­le­ri, yurt için­de ak­det­miş ol­duk­la­rı si­gor­ta söz­leş­me­le­rin­den do­ğan ta­ah­hüt­le­ri­ne kar­şı­lık ola­rak bu mad­de­de be­lir­le­nen esas­la­ra gö­re te­mi­nat ayır­mak zo­run­da­dır.

(2) Ha­yat bran­şın­da fa­ali­yet gös­te­ren si­gor­ta şir­ket­le­ri, Müs­te­şar­lık­ça be­lir­le­nen dö­nem­ler iti­ba­rıy­la ay­rı­lan ma­te­ma­tik kar­şı­lık­la­rı ile mu­al­lak taz­mi­nat kar­şı­lık­la­rı­nın top­la­mın­dan, 29/6/1956 ta­rih­li ve 6762 sa­yı­lı Türk Ti­ca­ret Ka­nu­nu uya­rın­ca ya­pı­lan ik­raz­lar ve he­nüz tah­sil edil­me­miş prim ala­cak­la­rı tu­ta­rı­na isa­bet eden ma­te­ma­tik kar­şı­lık­la­rın dü­şül­me­sin­den son­ra ka­lan tu­ta­ra kar­şı­lık ge­len var­lık­la­rı Müs­te­şar­lık­ça be­lir­le­nen sü­re­ler için­de ve Müs­te­şar­lık le­hi­ne te­mi­nat ola­rak blo­ke ve­ya ipo­tek et­tir­mek zo­run­da­dır. Ye­ni ku­ru­lan si­gor­ta şir­ket­le­rin­de ilk üç yıl iti­ba­rıy­la te­sis edi­le­cek te­mi­nat tu­ta­rı, şir­ke­tin öden­miş ser­ma­ye­si de dik­ka­te alı­na­rak Müs­te­şar­lık­ça tes­pit edi­lir. An­cak, bu şir­ket­le­rin bir yıl ve bir yıl­dan kı­sa sü­re­li ver­dik­le­ri ha­yat, ferdî ka­za, sağ­lık ve has­ta­lık te­mi­nat­la­rı için dör­dün­cü fık­ra hü­küm­le­ri uy­gu­la­nır.

(3) He­sap yı­lı için­de, ha­yat bran­şın­da­ki tah­si­la­tı aşa­cak şe­kil­de bu branş­ta si­gor­ta­lı­la­ra öde­me yap­mak zo­run­da ka­lan si­gor­ta şir­ket­le­ri­nin, söz ko­nu­su bran­şa ait te­mi­nat ola­rak gös­te­ri­len ve blo­ke edi­len var­lık­la­rın­dan, aşı­lan mik­tar dâhi­lin­de Müs­te­şar­lık­ça uy­gun gö­rü­le­cek kı­sım ser­best bı­ra­kı­lır.

(4) Ha­yat dı­şı si­gor­ta şir­ket­le­ri, he­sap­la­ma yön­te­mi yö­net­me­lik­le be­lir­le­ne­cek ser­ma­ye ye­ter­li­li­ği­nin üç­te bi­rin­den az ol­ma­mak kay­dıy­la te­mi­nat ola­rak mi­ni­mum ga­ran­ti fo­nu te­sis eder. Mi­ni­mum ga­ran­ti fo­nu, hiç bir dö­nem­de ça­lı­şı­lan branş­lar iti­ba­rıy­la ge­rek­li olan as­ga­rî ser­ma­ye tu­tar­la­rı­nın üç­te bi­rin­den az ola­maz. Müs­te­şar­lık te­sis edi­len mi­ni­mum ga­ran­ti fo­nu var­lık­la­rı üze­ri­ne blo­ke ve­ya ipo­tek te­sis et­tir­me­ye yet­ki­li­dir. An­cak, bu şir­ket­le­rin bir yıl­dan uzun sü­re­li yap­tık­la­rı ferdî ka­za, has­ta­lık ve sağ­lık si­gor­ta söz­leş­me­le­ri için ayı­ra­cak­la­rı te­mi­nat­lar hak­kın­da ikin­ci fık­ra hük­mü uy­gu­la­nır.

(5) Si­gor­ta şir­ket­le­ri­nin fa­ali­ye­ti­ne son ver­di­ği branş­la­ra ait te­mi­nat blo­ka­jı, si­gor­ta­lı­la­ra kar­şı bu bran­şa ait tüm öde­me­le­rin ya­pıl­mış ol­ma­sı kay­dıy­la Müs­te­şar­lık­ça ser­best bı­ra­kı­lır. An­cak, şir­ke­tin öde­me güç­lü­ğü­ne düş­me­si halin­de, Müs­te­şar­lık, si­gor­ta­lı­la­ra te­mi­nat­lar­dan öde­me ya­pıl­ma­sı­na ka­rar ve­re­bi­lir.

(6) Te­mi­nat­lar, si­gor­ta­lı­la­rın tüm ala­cak­la­rı öden­me­den if­las ve­ya tas­fi­ye ma­sa­sı­na dâhil edi­le­mez, hac­zo­lu­na­maz, üzer­le­ri­ne ih­ti­ya­ti ted­bir ve ih­ti­ya­ti ha­ciz ko­nu­la­maz. An­cak, Müs­te­şar­lı­ğın, si­gor­ta­lı ala­cak­la­rı­nın ko­run­ma­sı ama­cıy­la te­mi­nat­lar üze­rin­de ih­ti­ya­ti ted­bir koy­durt­ma hak­kı sak­lı­dır.

(7) Müs­te­şar­lık, si­gor­ta şir­ket­le­ri ve re­asü­rans şir­ket­le­ri ile si­gor­ta­cı­lık ya­pan di­ğer ku­ru­luş­la­rın ma­lî bün­ye ve öz­kay­nak ye­ter­li­li­ği­ne iliş­kin dü­zen­le­me­le­ri yap­ma­ya ve blo­ke edi­le­cek var­lık­la­rın tür, de­ğer­le­me esas­la­rı ile blo­kaj, deb­lo­kaj, ipo­tek te­si­si ve fek­ki­ne iliş­kin usûl ve esas­la­rı be­lir­le­me­ye yet­ki­li­dir. Bu iş­lem­le­re iliş­kin mas­raf­lar il­gi­li şir­ket ta­ra­fın­dan kar­şı­la­nır.

He­sap esas­la­rı, ka­yıt dü­ze­ni ile te­mel ma­lî tab­lo ve ma­lî bün­ye dü­zen­le­me­le­ri

MAD­DE 18- (1) Si­gor­ta şir­ket­le­ri ve re­asü­rans şir­ket­le­ri, he­sap­la­rı­nı ve ma­lî tab­lo­la­rı­nı, Müs­te­şar­lık­ça be­lir­le­ne­cek esas­la­ra ve ör­ne­ğe uy­gun ola­rak dü­zen­le­mek, ilan et­tir­mek ve Müs­te­şar­lı­ğa gön­der­mek zo­run­da­dır.

(2) Si­gor­ta şir­ket­le­ri ile re­asü­rans şir­ket­le­ri bi­lan­ço­la­rı­nın, kâr ve za­rar cet­vel­le­ri­nin ve Müs­te­şar­lık­ça uy­gun gö­rü­le­cek di­ğer ma­lî tab­lo­la­rı­nın ba­ğım­sız de­ne­tim ku­ru­luş­la­rı­na de­net­let­ti­ril­me­si ve ilan et­ti­ril­me­si zo­run­lu­dur. Müs­te­şar­lık, si­gor­ta şir­ket­le­ri ve re­asü­rans şir­ket­le­ri­nin ba­ğım­sız dış de­ne­tim ku­ru­luş­la­rın­ca de­net­len­me­le­ri­ni dü­zen­le­me­ye yet­ki­li­dir.

(3) Si­gor­ta şir­ket­le­ri ve re­asü­rans şir­ket­le­rin­ce ilan edi­len ma­lî tab­lo­la­rın ger­çe­ğe ay­kı­rı­lı­ğı­nın tes­pi­ti halin­de Müs­te­şar­lık, ge­nel ka­bul gör­müş mu­ha­se­be ku­ral ve il­ke­le­ri­ni göz önün­de bu­lun­du­ra­rak söz ko­nu­su ma­lî tab­lo­la­rı dü­zel­til­miş ola­rak ye­ni­den ilan et­ti­re­bi­lir.

(4) Müs­te­şar­lık, si­gor­ta şir­ket­le­ri ile re­asü­rans şir­ket­le­rin­den, di­ğer ka­nun­la­rın zo­run­lu kıl­dı­ğı def­ter­ler­den baş­ka, özel def­ter­ler tut­ma­la­rı­nı ta­lep et­me­ye ve bu def­ter­le­rin tâ­bi ola­ca­ğı esas ve usûl­le­ri tes­pi­te, be­lir­le­ye­ce­ği esas­lar ve ör­nek­le­re uy­gun ola­rak her tür­lü bil­gi, cet­vel, ra­por, he­sap özet­le­ri ve ma­lî tab­lo­lar is­te­me­ye, ge­rek­li gör­dü­ğü tak­dir­de ma­lî tab­lo­la­rı ilan et­tir­me­ye, si­gor­ta­cı­lık sek­tö­rü­nün ma­lî ya­pı­sı­nın güç­len­di­ril­me­si için fi­nan­sal oran­lar tes­pit et­me­ye, şir­ket kay­nak­la­rı­nın han­gi ak­tif­le­re ve ne oran­da ya­tı­rı­la­ca­ğı­nı be­lir­le­me­ye yet­ki­li­dir.

(5) Ge­rek­li gö­rü­len haller­de Müs­te­şar­lık, si­gor­ta şir­ket­le­ri, re­asü­rans şir­ket­le­ri, ara­cı­lar ve si­gor­ta eks­per­le­rin­den her tür­lü bil­gi, bel­ge ve ra­po­ru is­te­me­ye yet­ki­li­dir. Kon­so­li­de tab­lo­la­rın oluş­tu­rul­ma­sın­da Müs­te­şar­lık ana or­tak­tan, ana or­tak­lık ise kon­so­li­de fi­nan­sal ra­por­la­ma ile il­gi­li ku­ru­luş­lar­dan bu ko­nu­da her tür­lü bil­gi ve bel­ge­yi ta­lep et­me­ye yet­ki­li­dir.

Ak­tif azal­tı­cı iş­lem ya­sa­ğı

MAD­DE 19- (1) Si­gor­ta şir­ket­le­ri ile re­asü­rans şir­ket­le­ri­nin or­tak­la­rı, yö­ne­tim ku­ru­lu üye­le­ri, de­net­çi­le­ri ve ça­lı­şan­la­rı, şir­ket ana söz­leş­me­si ve­ya ge­nel ku­rul ya da yö­ne­tim ku­ru­lu ka­ra­rı ile sap­ta­nan hü­küm­ler dâhi­lin­de per­so­ne­le ya­pı­lan öde­me­ler, yar­dım ve­ya ve­ri­len avans­lar ha­riç, şir­ket kay­nak­la­rı­nı do­lay­lı ya da do­lay­sız kul­la­na­maz, iyi­ni­yet ku­ral­la­rı­na ay­kı­rı ola­rak ak­ti­fin de­ğe­ri­ni dü­şü­ren iş­lem­ler­de bu­lu­na­maz ve hiç­bir su­ret­te ör­tü­lü ka­zanç ak­ta­rı­mı ya­pa­maz. Si­gor­ta şir­ket­le­ri ile re­asü­rans şir­ket­le­ri ken­di borç­la­rı ve­ya si­gor­ta iş­lem­le­rin­den do­ğan­lar ha­riç ol­mak üze­re per­so­ne­li, or­tak­la­rı, iş­ti­rak­le­ri ve­ya di­ğer ki­şi ve ku­rum­lar le­hi­ne mal var­lı­ğı­nı te­mi­nat ola­rak gös­te­re­mez, ke­fil ola­maz ve kre­di sağ­la­ya­maz.

Ma­lî bün­ye­nin güç­len­di­ril­me­si

MAD­DE 20- (1) Bir si­gor­ta ve­ya re­asü­rans şir­ke­ti­nin mi­nu­mum ga­ran­ti fo­nu tu­ta­rı­nı kar­şı­la­ya­ma­dı­ğı­nın, te­sis et­me­si ge­re­ken te­mi­na­tı te­sis ede­me­di­ği­nin, tek­nik kar­şı­lık­la­rı kar­şı­la­ya­cak ye­ter­li ve­ya tek­nik kar­şı­lık­la­ra uy­gun var­lık­la­rı­nın bu­lun­ma­dı­ğı­nın ya da söz­leş­me­ler­den do­ğan yü­küm­lü­lük­le­ri­ni ye­ri­ne ge­ti­re­me­di­ği­nin ya­hut şir­ke­tin ma­lî bün­ye­si­nin si­gor­ta­lı­la­rın hak ve men­fa­at­le­ri­ni teh­li­ke­ye dü­şü­re­cek de­re­ce­de za­yıf­la­mak­ta ol­du­ğu­nun tes­pi­ti halle­rin­de, Ba­kan uy­gun bir sü­re ve­re­rek, ma­lî bün­ye­nin güç­len­di­ril­me­si­ne yö­ne­lik ola­rak il­gi­li si­gor­ta ve re­asü­rans şir­ke­tin­den;

a) Ma­lî bün­ye­sin­de­ki zaa­fi­ye­tin na­sıl gi­de­ri­le­ce­ği­ni ve si­gor­ta­lı­la­rın hak ve men­fa­at­le­ri­nin na­sıl ko­ru­na­ca­ğı­nı içe­ren kap­sam­lı bir iyi­leş­tir­me pla­nı su­nul­ma­sı ve uy­gu­lan­ma­sı­nı,

b) Ser­ma­ye­si­nin ar­tı­rıl­ma­sı, öden­me­miş kıs­mı­nın öden­me­si, ser­ma­ye­ye mah­su­ben şir­ke­te öde­me ya­pıl­ma­sı ve­ya kâr da­ğı­tı­mı­nın dur­du­rul­ma­sı ya da ila­ve te­mi­nat te­sis edil­me­si­ni,

c) Var­lık­la­rı­nın kıs­men ya da ta­ma­men el­den çı­ka­rıl­ma­sı ve­ya el­den çı­ka­rıl­ma­sı­nın dur­du­rul­ma­sı­nı, ye­ni iş­ti­rak ve sa­bit de­ğer­ler edi­nil­me­me­si­ni,

ç) Ma­lî bün­ye­si­ni ve li­ki­di­te­si­ni güç­len­di­ri­ci ve ris­ki azal­tı­cı ben­zer ted­bir­ler alın­ma­sı­nı,

d) Tes­pit edi­le­cek gün­dem­le ge­nel ku­ru­lun ola­ğa­nüs­tü top­lan­tı­ya çağ­rıl­ma­sı­nı ve­ya ge­nel ku­rul top­lan­tı­sı­nın er­te­len­me­si­ni,

e) Ben­ze­ri di­ğer hu­sus­la­rın ye­ri­ne ge­ti­ril­me­si­ni,

is­te­ye­bi­lir.

(2) Ay­rı­ca, Ba­kan;

a) Si­gor­ta şir­ket­le­rin­de şir­ke­tin fa­ali­yet­te bu­lun­du­ğu si­gor­ta branş­la­rın­dan, re­asü­rans şir­ket­le­rin­de ise si­gor­ta grup­la­rın­dan bi­ri­ne ve­ya ta­ma­mı­na ait si­gor­ta port­fö­yü­nü te­mi­nat ve kar­şı­lık­la­rı ile bir­lik­te baş­ka şir­ket ve­ya şir­ket­le­re dev­ret­me­ye, dev­ra­la­cak şir­ket bu­lu­na­ma­dı­ğı tak­dir­de ise dev­re­di­le­cek port­fö­yün tas­fi­ye­si­ne yö­ne­lik her tür­lü ted­bi­ri al­ma­ya,

b) Si­gor­ta port­fö­yü­nü sı­nır­lan­dır­ma­ya,

c) Yö­ne­tim ve­ya de­ne­tim ku­ru­lu üye­le­rin­den bir kıs­mı­nı ve­ya ta­ma­mı­nı gö­rev­den ala­rak ya da bu ku­rul­lar­da­ki mev­cut üye sa­yı­sı­nı ar­tı­ra­rak bu ku­rul­la­ra üye ata­ma­ya ve­ya si­gor­ta ve­ya re­asü­rans şir­ke­ti­nin yö­ne­ti­mi­nin kay­yı­ma dev­re­dil­me­si­ni ta­lep et­me­ye,

ç) Ma­lî bün­ye­nin güç­len­di­ril­me­si­ne yö­ne­lik ben­ze­ri di­ğer ted­bir­le­ri al­ma­ya,

yet­ki­li­dir. 4 ün­cü mad­de­de ön­gö­rü­len şart­lar, bu fık­ra­nın (c) ben­di uya­rın­ca ata­na­cak ki­şi­ler için de ara­nır.

(3) Bu mad­de­de ön­gö­rü­len ted­bir­le­rin uy­gu­lan­ma­ma­sı ve­ya uy­gu­la­na­ma­ya­ca­ğı­nın an­la­şıl­ma­sı, si­gor­ta ve­ya re­asü­rans şir­ke­ti­nin öde­me­le­ri­ni ta­til et­me­si, si­gor­ta­lı­la­ra olan yü­küm­lü­lük­le­ri­ni ye­ri­ne ge­ti­re­me­me­si ve­ya şir­ket öz­kay­nak­la­rı­nın mi­ni­mum ga­ran­ti fo­nu­nun al­tı­na düş­me­si halin­de, Ba­kan, si­gor­ta ve­ya re­asü­rans şir­ke­ti­nin tüm branş­lar­da ve­ya il­gi­li branş­lar­da ye­ni si­gor­ta söz­leş­me­si ak­det­me ve tem­dit yet­ki­si­ni kal­dır­ma­ya, ruh­sat­la­rı­nı ip­tal ve var­lık­la­rı­nı blo­ke et­me­ye yet­ki­li­dir.

(4) Si­gor­ta şir­ket­le­ri ve re­asü­rans şir­ket­le­ri dı­şın­da ve ken­di özel ka­nun­la­rı uya­rın­ca, Türk Ti­ca­ret Ka­nu­nu hü­küm­le­ri­ne gö­re si­gor­ta ve­ya re­asü­rans söz­leş­me­si ya­pan di­ğer ku­rum ve ku­ru­luş­la­rın, söz­leş­me­ler­den do­ğan yü­küm­lü­lük­le­ri­ni ye­ri­ne ge­ti­re­me­di­ği­nin ve ma­lî bün­ye­si­nin si­gor­ta­lı­la­rın hak ve men­fa­at­le­ri­ni teh­li­ke­ye dü­şü­re­cek şe­kil­de za­yıf­la­mak­ta ol­du­ğu­nun tes­pit edil­me­si halin­de, Ba­kan, ma­lî bün­ye­nin güç­len­di­ril­me­si­ne yö­ne­lik ted­bir­ler al­ma­ya, yö­ne­tim ve de­ne­tim­de yer alan ki­şi­le­rin ta­ma­mı­nı ve­ya bir kıs­mı­nı gö­rev­den ala­rak ye­ni­le­ri­ni ata­ma­ya ve­ya yö­ne­ti­min kay­yı­ma dev­re­dil­me­si­ni ta­lep et­me­ye yet­ki­li­dir.

(5) Ma­lî bün­ye za­afi­ye­ti­nin kri­ter­le­ri yö­net­me­lik­le be­lir­le­nir.

(6) Bu mad­de uya­rın­ca şir­ket yö­ne­tim ve de­ne­ti­mi­ne ata­nan­lar, şir­ke­te ait doğ­muş ve­ya do­ğa­cak ka­mu borç­la­rın­dan, sos­yal gü­ven­lik ku­ru­luş­la­rı­na olan borç­la­rın­dan ve şir­ke­tin di­ğer ma­lî yü­küm­lü­lük­le­rin­den so­rum­lu tu­tu­la­maz. Bu mad­de uya­rın­ca ata­nan ka­mu gö­rev­li­le­ri hak­kın­da ce­za da­va­sı açı­la­bil­me­si Ba­ka­nın iz­ni­ne tâ­bi ol­du­ğu gi­bi bu ki­şi­ler hak­kın­da açı­lan hu­kuk da­va­la­rı da Müs­te­şar­lı­ğa kar­şı açıl­mış sa­yı­lır. Müs­te­şar­lık ta­ra­fın­dan açı­lan da­va­lar ha­riç ol­mak üze­re bu ki­şi­ler hak­kın­da açı­lan da­va­lar ve baş­la­tı­lan so­ruş­tur­ma ve ko­vuş­tur­ma­lar­da, yar­gı­la­ma gi­der­le­ri ve Tür­ki­ye Ba­ro­lar Bir­li­ğin­ce açık­la­nan as­ga­rî üc­ret ta­ri­fe­sin­de be­lir­le­nen avu­kat­lık üc­re­ti, Müs­te­şar­lık büt­çe­sin­den kar­şı­la­nır. Türk Ti­ca­ret Ka­nu­nu­nun yö­ne­tim ku­ru­lu­nun ib­ra­sı­na iliş­kin hü­küm­le­ri bu mad­de uya­rın­ca ata­nan­lar hak­kın­da uy­gu­lan­maz.

BE­ŞİN­Cİ BÖ­LÜM

Ak­tü­er­ler, Ara­cı­lar ve Si­gor­ta Eks­per­le­ri

Ak­tü­er­ler ve bro­ker­ler

MAD­DE 21- (1) Si­gor­ta şir­ket­le­ri ile re­asü­rans şir­ket­le­ri, ye­ter­li sa­yı­da ak­tü­er­le ça­lış­mak zo­run­da­dır. Müs­te­şar­lık ta­ra­fın­dan ak­tü­er­le­rin kay­de­dil­di­ği bir Ak­tü­er­ler Si­ci­li tu­tu­lur. Si­ci­le kay­do­lun­ma­dan ak­tü­er­lik ya­pı­la­maz. Ak­tü­er­lik un­va­nı­nın ka­za­nıl­ma­sı ile ak­tü­er­le­rin gö­rev ve yet­ki­le­ri­ne iliş­kin usûl ve esas­lar yö­net­me­lik­le be­lir­le­nir.

(2) Bro­ker­lik, Müs­te­şar­lık­tan alı­nan bro­ker­lik ruh­sa­tı ile ya­pı­lır. Müs­te­şar­lık, ruh­sat ile il­gi­li iş­lem­le­rin in­ce­le­me­ye ve ona­ya ha­zır hale ge­ti­ril­me­si hu­su­sun­da il­gi­li si­vil top­lum ve mes­lek ku­ru­luş­la­rı­na gö­rev ve­re­bi­lir. Bro­ker­le­rin gö­rev ve yet­ki­le­ri­ne iliş­kin usûl ve esas­lar yö­net­me­lik­le be­lir­le­nir.

(3) Si­gor­ta şir­ket­le­ri­nin, si­gor­ta acen­te­le­ri­nin ve si­gor­ta eks­per­le­ri­nin or­tak­la­rı, yö­ne­tim ve de­ne­ti­min­de bu­lu­nan ki­şi­ler ve bun­lar adı­na im­za at­ma­ya yet­ki­li olan­lar ile meslekî fa­ali­yet­te bu­lu­nan şir­ket ça­lı­şan­la­rı; bro­ker­lik ya­pa­maz, tü­zel ki­şi bro­ke­rin yö­ne­tim ve de­ne­tim ku­rul­la­rın­da gö­rev ala­maz, im­za­ya yet­ki­li ola­rak ça­lı­şa­maz, bun­la­ra or­tak ola­maz ve bun­lar­dan üc­ret kar­şı­lı­ğı her­han­gi bir iş ka­bul ede­mez. Bu sı­nır­lan­dır­ma­lar söz ko­nu­su kim­se­le­rin eş ve ve­la­ye­ti al­tın­da­ki ço­cuk­la­rı için de ge­çer­li­dir.

(4) Si­gor­ta bro­ker­li­ği yap­ma­sı ya­sak­la­nan­lar, bro­ker­lik ile il­gi­li fa­ali­yet­ler­de ça­lış­tı­rı­la­maz ve her ne şe­kil­de olur­sa ol­sun bu ki­şi­ler­le bro­ker­lik mes­le­ği­nin ic­ra­sı için iş­bir­li­ği ya­pı­la­maz.

(5) Si­gor­ta bro­ker­le­ri ve bun­la­rın yan­la­rın­da ça­lı­şan­lar, iş­le­ri do­la­yı­sıy­la öğ­ren­dik­le­ri bil­gi ve sır­la­rı il­gi­li­le­rin iz­ni ol­mak­sı­zın açık­la­ya­maz. An­cak, suç teş­kil eden halle­rin yet­ki­li mer­ci­le­re du­yu­rul­ma­sı zo­run­lu­dur.

Si­gor­ta eks­per­le­ri

MAD­DE 22- (1) Si­gor­ta eks­per­li­ği ger­çek ve­ya tü­zel ki­şi­ler­ce ya­pı­lır.

(2) Si­gor­ta eks­per­li­ği yap­mak is­te­yen ki­şi­le­rin;

a) Müs­te­şar­lık­tan si­gor­ta eks­per­lik ruh­sa­tı al­ma­sı,

b) Lev­ha­ya ya­zı­lı ol­ma­sı,

ge­re­kir.

(3) Ya­ban­cı si­gor­ta eks­per­le­ri­nin fa­ali­yet­le­ri­ne iliş­kin usûl ve esas­la­rı be­lir­le­me­ye Ba­kan­lar Ku­ru­lu yet­ki­li­dir.

(4) Si­gor­ta eks­pe­ri un­va­nı, si­gor­ta eks­per­li­ği ruh­sat­na­me­si­nin alın­ma­sın­dan son­ra ka­za­nı­lır. Si­gor­ta eks­per­li­ği ya­pa­cak­lar, ruh­sat­na­me­le­ri­ni al­dık­tan son­ra Lev­ha­ya ka­yıt ol­mak için Tür­ki­ye Oda­lar ve Bor­sa­lar Bir­li­ği­ne baş­vu­rur. Müs­te­şar­lık, ruh­sat­na­me­ye iliş­kin iş­lem­le­rin in­ce­le­me­ye ve ona­ya ha­zır hale ge­ti­ril­me­si hu­su­sun­da il­gi­li si­vil top­lum ve mes­lek ku­ru­luş­la­rı­na gö­rev ve­re­bi­lir.

(5) Si­gor­ta eks­pe­ri­nin kay­dı;

a) Al­mış ol­du­ğu ruh­sat­la­rın tü­mü ip­tal edil­miş­se,

b) Hak­kın­da mes­lek­ten çı­kar­ma ka­ra­rı ve­ril­miş­se,

c) Lev­ha­ya ya­zıl­ma­sın­dan iti­ba­ren al­tı ay için­de mes­le­ği­ni ifa et­mez­se,

ç) Si­gor­ta eks­per­li­ğin­den ay­rıl­mış­sa,

d) Tes­pit edi­len ka­yıt üc­re­ti­ni sü­re­si için­de ya­tır­ma­mış­sa ve­ya ai­da­tı­nı üç yıl üst üs­te hiç öde­me­miş­se,

Lev­ha­dan si­li­nir.

(6) Lev­ha­dan si­lin­me ka­ra­rı ve­ril­me­den ön­ce si­gor­ta eks­pe­ri­nin ya­zı­lı sa­vun­ma­sı is­te­nir. Ay­rı­ca, Lev­ha­dan si­lin­me ka­ra­rı­nın ve­ri­le­bil­me­si için si­gor­ta eks­pe­ri­nin sa­vun­ma­sı­nın din­len­me­si ve­ya din­len­mek üze­re ken­di­si­ne ya­pı­lan çağ­rı­ya uy­ma­mış ol­ma­sı ge­re­kir. Lev­ha­dan si­lin­me ka­ra­rı ge­rek­çe­li ola­rak ve­ri­lir.

(7) Lev­ha­dan si­lin­me­yi ge­rek­ti­ren halle­ri­nin so­na er­di­ği­ni is­pat eden si­gor­ta eks­pe­ri, Lev­ha­ya ye­ni­den ya­zıl­ma hak­kı­nı ka­za­nır. An­cak, hak­kın­da mes­lek­ten çı­kar­ma ka­ra­rı ve­ril­miş olan ki­şi­nin bir da­ha Lev­ha­ya ya­zıl­ma­sı müm­kün de­ğil­dir. Lev­ha­ya ye­ni­den ya­zı­lan si­gor­ta eks­pe­rin­den ka­yıt üc­re­ti alın­maz.

(8) Lev­ha­ya ye­ni­den ya­zıl­ma ta­le­bin­de bu­lu­nan­lar, Lev­ha­ya ya­zıl­ma şart­la­rı­nın var­lı­ğı­nın de­vam et­ti­ği­ni is­pat­la zo­run­lu tu­tu­la­bi­lir. Lev­ha­ya ye­ni­den ya­zıl­ma ta­le­bi­nin red­di­ne iliş­kin ka­rar ge­rek­çe­li ola­rak ve­ri­lir.

(9) Lev­ha­dan si­li­nen ve­ya Lev­ha­ya ye­ni­den ya­zıl­ma ta­le­bi red­do­lu­nan ki­şi, bu ka­rar­la­ra kar­şı on­beş iş gü­nü için­de Müs­te­şar­lı­ğa ya­zı­lı iti­raz­da bu­lu­na­bi­lir. Ya­pı­la­cak iti­raz kar­şı­sın­da Müs­te­şar­lık en geç on­beşiş gü­nü için­de gö­rü­şü­nü bil­dir­mek zo­run­da­dır. Bu ka­rar ke­sin­dir.

(10) Ger­çek ki­şi si­gor­ta eks­per­le­ri, si­gor­ta eks­per­li­ği­ni mu­tat mes­lek halin­de yap­mak zo­run­da­dır. Ger­çek ki­şi si­gor­ta eks­per­le­ri, bu fa­ali­yet­le­ri­ne de­vam et­tik­le­ri sü­re­de es­naf ve­ya ta­cir sı­fa­tıy­la mes­le­ğin ni­te­li­ği ile bağ­daş­ma­sı müm­kün ol­ma­yan baş­ka bir iş­le uğ­ra­şa­maz, si­gor­ta acen­te­li­ği ve bro­ker­lik fa­ali­ye­tin­de bu­lu­na­maz.

(11) Bir ger­çek ki­şi si­gor­ta eks­pe­ri bir­den faz­la bü­ro aça­maz.

(12) Tü­zel ki­şi si­gor­ta eks­per­le­ri mün­ha­sı­ran si­gor­ta eks­per­li­ği ko­nu­sun­da fa­ali­yet gös­ter­mek zo­run­da­dır. Tü­zel ki­şi si­gor­ta eks­pe­ri ile iş ya­pıl­ma­sı du­ru­mun­da, eks­per­lik işi tü­zel ki­şi­ye ve­ri­lir. An­cak, işi ta­kip ede­cek olan si­gor­ta eks­pe­ri­ne tü­zel ki­şi ta­ra­fın­dan yet­ki bel­ge­si dü­zen­le­nir. Eks­per­tiz ra­po­run­da şir­ket ka­şe­si ya­nın­da ger­çek ki­şi si­gor­ta eks­pe­ri­nin de im­za­sı yer alır. Tü­zel ki­şi si­gor­ta eks­per­le­ri nez­din­de ça­lı­şan si­gor­ta eks­per­le­ri, tü­zel ki­şi­ler­den ba­ğım­sız ola­rak iş ka­bul ede­mez, üc­ret­li ve­ya ma­aş­lı bir gö­rev­de bu­lu­na­maz ve hiç­bir şe­kil­de bir baş­ka tü­zel ki­şi si­gor­ta eks­pe­ri­nin nam ve he­sa­bı­na ça­lı­şa­maz.

(13) Si­gor­ta eks­pe­ri ta­raf­sız ol­mak zo­run­da­dır. Si­gor­ta eks­per­le­ri, ta­raf­lar­dan bi­ri­si ile ara­sın­da ta­raf­sız­lı­ğı­nı şüp­he­ye dü­şü­re­cek önem­li ne­den­ler ve­ya ta­raf­lar­dan bi­ri­si ile 18/6/1927 ta­rih­li ve 1086 sa­yı­lı Hu­kuk Usûlü Mu­ha­ke­me­le­ri Ka­nu­nu­nun 245 in­ci mad­de­si­nin (1), (2) ve (3) nu­ma­ra­lı bent­le­rin­de ya­zı­lı de­re­ce­ler­de ak­ra­ba­lı­ğı ve­ya bir iş or­tak­lı­ğı var­sa, si­gor­ta eks­per­li­ği gö­re­vi­ni ka­bul ede­mez. Bu hü­küm, tü­zel ki­şi si­gor­ta eks­per­le­ri­nin ya­nın­da ça­lış­tır­dık­la­rı si­gor­ta eks­per­le­ri için de ge­çer­li­dir. Bu hük­me ay­kı­rı ola­rak dü­zen­le­nen ra­por­lar ge­çer­siz­dir.

(14) Si­gor­ta şir­ket­le­ri­nin, si­gor­ta acen­te­le­ri­nin ve bro­ker­le­rin or­tak­la­rı, yö­ne­tim ve de­ne­ti­min­de bu­lu­nan ki­şi­ler ve bun­lar adı­na im­za at­ma­ya yet­ki­li olan­lar ile meslekî fa­ali­yet­te bu­lu­nan şir­ket ça­lı­şan­la­rı si­gor­ta eks­per­li­ği ya­pa­maz; tü­zel ki­şi si­gor­ta eks­per­le­ri­nin yö­ne­tim ve de­ne­tim ku­rul­la­rın­da gö­rev ala­maz, im­za­ya yet­ki­li ola­rak ça­lı­şa­maz, bun­la­ra or­tak ola­maz ve bun­lar­dan üc­ret kar­şı­lı­ğı her­han­gi bir iş ka­bul ede­mez. Bu sı­nır­lan­dır­ma­lar söz ko­nu­su kim­se­le­rin eş ve ve­la­ye­ti al­tın­da­ki ço­cuk­la­rı için de ge­çer­li­dir.

(15) Si­gor­ta eks­per­le­ri ve bun­la­rın yan­la­rın­da ça­lı­şan­lar, iş­le­ri do­la­yı­sıy­la öğ­ren­dik­le­ri bil­gi ve sır­la­rı il­gi­li­le­rin iz­ni ol­mak­sı­zın açık­la­ya­maz. An­cak, suç teş­kil eden halle­rin yet­ki­li mer­ci­le­re du­yu­rul­ma­sı zo­run­lu­dur.

(16) Si­gor­ta eks­per­li­ği yap­ma­sı ya­sak­la­nan­lar, si­gor­ta eks­per­li­ği ile il­gi­li fa­ali­yet­ler­de ça­lış­tı­rı­la­ma­ya­cak­la­rı gi­bi bu ki­şi­ler­le her ne şe­kil­de olur­sa ol­sun si­gor­ta eks­per­li­ği mes­le­ği­nin ic­ra­sı için iş­bir­li­ği ya­pı­la­maz.

(17) Maddî ha­sar­la so­nuç­la­nan tra­fik ka­za­la­rı için yet­ki­li si­gor­ta eks­per­le­ri ta­ra­fın­dan dü­zen­len­miş, ör­ne­ği İçiş­le­ri Ba­kan­lı­ğın­ca tes­pit olu­na­cak ra­por, si­gor­ta taz­mi­na­tı­nın öden­me­sin­de Ka­ra­yol­la­rı Tra­fik Ka­nu­nu­nun 99 un­cu mad­de­sin­de­ki ka­za ve za­ra­ra iliş­kin tes­pit tu­ta­na­ğı hük­mün­de­dir. Eks­per­ler ta­ra­fın­dan dü­zen­le­nen ra­por­lar de­lil ni­te­li­ğin­de­dir.

(18) Si­gor­ta eks­per­le­ri, ken­di­le­ri­ne tek­lif edi­len işi her­han­gi bir se­bep gös­ter­mek­si­zin red­de­de­bi­lir; an­cak, müc­bir ne­den­ler ve umul­ma­yan haller ha­riç ol­mak üze­re en geç üç iş gü­nü için­de işi ka­bul edip et­me­di­ği­ni, işi tek­lif ede­ne ya­zı­lı ola­rak bil­dir­mek zo­run­da­dır. Bil­di­rim­de bu­lun­ma­yan si­gor­ta eks­pe­ri, işi ka­bul et­miş sa­yı­lır.

(19) Si­gor­ta eks­pe­ri, si­gor­ta­cı ve­ya si­gor­ta et­ti­ren ya da si­gor­ta söz­leş­me­sin­den men­fa­at sağ­la­yan ki­şi­ler ta­ra­fın­dan ser­best­çe ta­yin edi­le­bi­lir. Si­gor­ta söz­leş­me­sin­de, si­gor­ta eks­pe­ri­nin si­gor­ta et­ti­ren ve­ya si­gor­ta söz­leş­me­sin­den men­fa­at sağ­la­yan ki­şi­ler ta­ra­fın­dan ta­yin edil­me­si halin­de üc­re­tin han­gi ta­raf­ça kar­şı­la­na­ca­ğı be­lir­ti­lir. Söz­leş­me­de be­lir­til­me­di­ği tak­dir­de üc­ret si­gor­ta­cı ta­ra­fın­dan öde­nir. İki si­gor­ta eks­pe­ri ta­ra­fın­dan red­do­lu­nan ki­şi, ken­di­si­ne si­gor­ta eks­pe­ri ta­yin edil­me­si­ni Si­gor­ta Eks­per­le­ri İc­ra Ko­mi­te­sin­den ta­lep ede­bi­lir. Ta­yin olu­nan si­gor­ta eks­pe­ri, Ko­mi­te ta­ra­fın­dan be­lir­le­nen üc­ret kar­şı­lı­ğın­da işi ka­bul et­mek zo­run­da­dır. An­cak, işi ka­bul zo­run­lu­lu­ğu bu mad­de­nin on­ye­din­ci fık­ra­sı uya­rın­ca dü­zen­le­nen ka­za ve za­ra­ra iliş­kin tes­pit tu­ta­na­ğı için uy­gu­lan­maz.

(20) Eks­per­tiz üc­re­ti­nin mik­ta­rı, si­gor­ta eks­pe­ri ile ken­di­si­ni ta­yin eden ta­raf ara­sın­da ser­best­çe ka­rar­laş­tı­rı­lır.

(21) Si­gor­ta eks­per­li­ği kurs­la­rı, sı­nav­la­rı ve sta­jı, yö­net­me­lik­le be­lir­le­ne­cek her bir eks­per­lik da­lı için ay­rı ay­rı ya­pı­lır. Si­gor­ta eks­per­lik kur­su ve di­ğer eği­tim fa­ali­yet­le­ri, 8/2/2007 ta­rih­li ve 5580 sa­yı­lı Özel Öğ­re­tim Ku­rum­la­rı Ka­nu­nu­na tâ­bi de­ğil­dir.

(22) Bu Ka­nu­na gö­re yet­ki­li olan­lar dı­şın­da hiç­bir ki­şi, si­gor­ta eks­per­li­ği fa­ali­ye­tin­de bu­lu­na­ma­ya­ca­ğı gi­bi ti­ca­ret un­van­la­rın­da ve­ya her­han­gi bir bel­ge­de, si­gor­ta eks­per­li­ği iş ve iş­lem­le­riy­le uğ­raş­tı­ğı iz­le­ni­mi­ni ya­ra­ta­cak ke­li­me ve işa­ret­ler kul­la­na­maz.

Si­gor­ta acen­te­le­ri

MAD­DE 23- (1) Si­gor­ta acen­te­li­ği ger­çek ve­ya tü­zel ki­şi­ler­ce ya­pı­lır. Si­gor­ta acen­te­li­ği yap­mak is­te­yen­le­rin Tür­ki­ye Oda­lar ve Bor­sa­lar Bir­li­ğin­ce tu­tu­lan Lev­ha­ya ya­zı­lı ol­ma­sı ge­re­kir.

(2) Si­gor­ta acen­te­li­ği ya­pa­cak­la­rın ni­te­lik­le­ri­ne iliş­kin usûl ve esas­lar yö­net­me­lik ile be­lir­le­nir. Si­gor­ta acen­te­li­ği ya­pa­cak­lar, Müs­te­şar­lık­tan bu ni­te­lik­le­ri ta­şı­dık­la­rı­nı gös­te­ren bir bel­ge ala­rak Lev­ha­ya ka­yıt ol­mak için Tür­ki­ye Oda­lar ve Bor­sa­lar Bir­li­ği­ne baş­vu­rur. Müs­te­şar­lık, bel­ge alın­ma­sı­na iliş­kin iş­lem­le­rin in­ce­le­me­ye ve ona­ya ha­zır hale ge­ti­ril­me­si için Tür­ki­ye Oda­lar ve Bor­sa­lar Bir­li­ği­ne gö­rev ve­re­bi­lir. Tür­ki­ye Oda­lar ve Bor­sa­lar Bir­li­ği bu iş­lem­le­rin ger­çek­leş­ti­ril­me­si için uy­gun gör­dü­ğü il­gi­li si­vil top­lum ve mes­lek ku­ru­luş­la­rı ile iş­bir­li­ği ya­pa­bi­lir.

(3) Ban­ka­lar ile özel ka­nun­la ku­rul­muş ve ken­di­si­ne si­gor­ta acen­te­li­ği yap­ma yet­ki­si ta­nı­nan ku­rum­lar hak­kın­da bu mad­de­nin bi­rin­ci fık­ra­sın­da yer alan Lev­ha­ya ka­yıt zo­run­lu­lu­ğu ile Müs­te­şar­lık­tan bel­ge al­ma­ya iliş­kin ikin­ci fık­ra­sı hük­mü uy­gu­lan­maz.

(4) Aşa­ğı­da­ki haller­de si­gor­ta acen­te­si­nin kay­dı;

a) Si­gor­ta acen­te­li­ği yap­ma­sı için ge­rek­li ni­te­lik­le­ri kay­bet­miş­se,

b) Hak­kın­da mes­lek­ten çı­kar­ma ka­ra­rı ve­ril­miş­se,

c) Lev­ha­ya ya­zıl­ma­sı­nı mü­te­akip al­tı ay için­de fa­ali­ye­te geç­mez­se,

ç) Si­gor­ta acen­te­li­ğin­den ay­rıl­mış­sa,

d) Ti­ca­ret ve­ya ti­ca­ret ve sa­na­yi oda­sın­da­ki kay­dı si­lin­miş­se,

e) Tes­pit edi­len ka­yıt üc­re­ti­ni sü­re­si için­de ya­tır­ma­mış­sa ve­ya ai­da­tı­nı üç yıl üst üs­te hiç öde­me­miş­se,

Lev­ha­dan si­li­nir.

(5) Lev­ha­dan si­lin­me ka­ra­rı ve­ril­me­den ön­ce si­gor­ta acen­te­si­nin ya­zı­lı sa­vun­ma­sı is­te­nir. Lev­ha­dan si­lin­me ka­ra­rı­nın ve­ri­le­bil­me­si için si­gor­ta acen­te­si­nin sa­vun­ma­sı­nın din­len­me­si ve­ya sa­vun­ma­sı din­len­mek üze­re ken­di­si­ne ya­pı­lan çağ­rı­ya uy­ma­mış ol­ma­sı ge­re­kir. Lev­ha­dan si­lin­me ka­ra­rı ge­rek­çe­li ola­rak ve­ri­lir.

(6) Lev­ha­dan si­lin­me­yi ge­rek­ti­ren halle­ri­nin so­na er­di­ği­ni is­pat eden si­gor­ta acen­te­si, Lev­ha­ya ye­ni­den ya­zıl­ma hak­kı­nı ka­za­nır. An­cak, hak­kın­da mes­lek­ten çı­kar­ma ka­ra­rı ve­ril­miş olan ki­şi­nin bir da­ha Lev­ha­ya ya­zıl­ma­sı müm­kün de­ğil­dir. Lev­ha­ya ye­ni­den ya­zı­lan si­gor­ta acen­te­sin­den ka­yıt üc­re­ti alın­maz.

(7) Lev­ha­ya ye­ni­den ya­zıl­ma ta­le­bin­de bu­lu­nan­lar, Lev­ha­ya ya­zıl­ma şart­la­rı­nın var­lı­ğı­nın de­vam et­ti­ği­ni is­pat­la zo­run­lu tu­tu­la­bi­lir. Lev­ha­ya ye­ni­den ya­zıl­ma ta­le­bi­nin red­di­ne iliş­kin ka­rar ge­rek­çe­li ola­rak ve­ri­lir.

(8) Lev­ha­dan si­li­nen ve­ya Lev­ha­ya ye­ni­den ya­zıl­ma ta­le­bi red­do­lu­nan ki­şi, bu ka­rar­la­ra kar­şı on­beş iş gü­nü için­de Tür­ki­ye Oda­lar ve Bor­sa­lar Bir­li­ği Yö­ne­tim Ku­ru­lu­na ya­zı­lı iti­raz­da bu­lu­na­bi­lir. Ya­pı­la­cak iti­raz kar­şı­sın­da Tür­ki­ye Oda­lar ve Bor­sa­lar Bir­li­ği Yö­ne­tim Ku­ru­lu en geç on­beş iş gü­nü için­de gö­rü­şü­nü bil­dir­mek zo­run­da­dır. Bu ka­rar ke­sin­dir.

(9) 23/2/1995 ta­rih­li ve 4077 sa­yı­lı Tü­ke­ti­ci­nin Ko­run­ma­sı Hak­kın­da Ka­nu­nun 4/A mad­de­si­nin üçün­cü fık­ra­sı hük­mü si­gor­ta acen­te­le­ri için sa­de­ce acen­te­lik fa­ali­ye­ti do­la­yı­sıy­la su­nu­lan hiz­met­ler­de uy­gu­la­nır. Si­gor­ta şir­ke­ti­nin sağ­la­yı­cı ola­rak yap­tı­ğı ayıp­lı hiz­met­ler­den si­gor­ta acen­te­si so­rum­lu de­ğil­dir.

(10) Ban­ka­lar ile özel ka­nun­la ku­rul­muş ve ken­di­si­ne si­gor­ta acen­te­li­ği yap­ma yet­ki­si ta­nı­nan ku­rum­lar ve söz­leş­me yap­ma­ya ve­ya prim tah­si­li­ne, ha­yat si­gor­ta­la­rı ve­ya zo­run­lu si­gor­ta­lar­la sı­nır­lı ola­rak yet­ki ve­ri­len si­gor­ta acen­te­le­ri ha­riç ol­mak üze­re ken­di­le­ri­ne söz­leş­me yap­ma ve­ya prim tah­sil et­me yet­ki­si ve­ri­len si­gor­ta acen­te­le­ri, bi­rey­sel emek­li­lik iş­lem­le­riy­le il­gi­li acen­te­lik fa­ali­ye­ti dı­şın­da baş­ka bir ti­ca­rî fa­ali­yet­te bu­lu­na­maz.

(11) Ba­kan­lar Ku­ru­lu, ya­ban­cı si­gor­ta acen­te­le­ri­nin Tür­ki­ye’de­ki fa­ali­yet­le­ri ile Tür­ki­ye’de fa­ali­yet gös­te­ren si­gor­ta acen­te­le­ri­nin ya­ban­cı si­gor­ta şir­ket­le­ri adı­na Tür­ki­ye’de­ki ara­cı­lık hiz­met­le­ri­ne iliş­kin dü­zen­le­me yap­ma­ya yet­ki­li­dir.

(12) Si­gor­ta şir­ket­le­ri­nin, si­gor­ta söz­leş­me­le­ri için bro­ker­lik ya­pan­la­rın ve si­gor­ta eks­per­le­ri­nin yö­ne­tim ve de­ne­ti­min­de bu­lu­nan ki­şi­ler ile bun­lar adı­na im­za at­ma­ya yet­ki­li olan­lar si­gor­ta acen­te­le­ri­nin yö­ne­tim ve de­ne­tim ku­rul­la­rın­da gö­rev ala­maz; im­za­ya yet­ki­li ola­rak ça­lı­şa­maz; bu şir­ket­le­re or­tak ola­maz ve bun­lar­dan üc­ret kar­şı­lı­ğı her­han­gi bir iş ka­bul ede­mez. Bu sı­nır­lan­dır­ma­lar söz ko­nu­su kim­se­le­rin eş ve ve­la­ye­ti al­tın­da­ki ço­cuk­la­rı için de ge­çer­li­dir. An­cak, si­gor­ta şir­ket­le­ri­nin yö­ne­ti­min­de, de­ne­ti­min­de bu­lu­nan ki­şi­ler ile bun­lar adı­na im­za at­ma­ya yet­ki­li olan­la­rın eş ve ve­la­ye­ti al­tın­da­ki ço­cuk­la­rı için sı­nır­lan­dır­ma bu ki­şi­le­rin fa­ali­yet­te bu­lun­du­ğu şir­ke­tin si­gor­ta acen­te­li­ği için­dir.

(13) Bu Ka­nu­na gö­re yet­ki­li olan­lar dı­şın­da hiç­bir ger­çek ve­ya tü­zel ki­şi, si­gor­ta acen­te­li­ği fa­ali­ye­tin­de bu­lu­na­ma­ya­ca­ğı gi­bi ti­ca­ret un­van­la­rın­da ve­ya her­han­gi bir bel­ge­de, si­gor­ta acen­te­li­ği iş ve iş­lem­le­riy­le uğ­raş­tı­ğı iz­le­ni­mi­ni ya­ra­ta­cak ke­li­me ve işa­ret­ler kul­la­na­maz.

(14) Si­gor­ta acen­te­li­ği yap­mak­tan ya­sak­la­nan­lar, si­gor­ta acen­te­li­ğiy­le il­gi­li fa­ali­yet­ler­de ça­lış­tı­rı­la­ma­ya­cak­la­rı gi­bi bu ki­şi­ler­le her ne şe­kil­de olur­sa ol­sun si­gor­ta acen­te­li­ği mes­le­ği­nin ic­ra­sı için iş­bir­li­ği ya­pı­la­maz.

(15) Si­gor­ta acen­te­si, acen­te­lik söz­leş­me­si­nin so­na er­me­si ha­lin­de, si­gor­ta et­ti­ren­ler­le yap­tı­ğı ve­ya kı­sa bir sü­re için­de ya­pa­ca­ğı iş­ler­le il­gi­li söz­leş­me iliş­ki­si de­vam et­miş ol­say­dı el­de ede­ce­ği ko­mis­yo­na hak ka­za­nır.

(16) Söz­leş­me iliş­ki­si­nin so­na er­me­sin­den son­ra si­gor­ta şir­ke­ti si­gor­ta acen­te­si­nin port­fö­yü sa­ye­sin­de önem­li men­fa­at­ler el­de edi­yor ve hak­ka­ni­yet ge­rek­ti­ri­yor­sa, si­gor­ta acen­te­si, si­gor­ta şir­ke­tin­den taz­mi­nat ta­lep ede­bi­lir. An­cak, si­gor­ta acen­te­si­nin hak­lı bir ne­de­ne da­yan­mak­sı­zın söz­leş­me­yi fes­het­me­si ya da ken­di ku­su­ruy­la söz­leş­me­nin fes­hi­ne ne­den ol­ma­sı ha­lin­de taz­mi­nat hak­kı dü­şer.

(17) Si­gor­ta acen­te­le­ri ile bun­la­rın yan­la­rın­da ça­lı­şan­lar, iş­le­ri do­la­yı­sıy­la öğ­ren­dik­le­ri bil­gi ve sır­la­rı il­gi­li­le­rin iz­ni ol­mak­sı­zın açık­la­ya­maz. An­cak, suç teş­kil eden halle­rin yet­ki­li mer­ci­le­re du­yu­rul­ma­sı zo­run­lu­dur.

(18) Türk Ti­ca­ret Ka­nu­nu­nun acen­te­le­re iliş­kin hü­küm­le­ri si­gor­ta acen­te­le­ri hak­kın­da da uy­gu­la­nır.